Arama
Abdülaziz'in katline sebep olanlara suikast: Çerkes Hasan Olayı
Sultan Abdülaziz, İngiltere ve Mason Localarının devlet içindeki muhaliflere verdiği destekle, tahttan indirildi. Birkaç gün sonra ise odasında bilek damarları kesilmiş olarak bulundu. İntihar süsü verilen bu ölüm, aslında oldukça şüpheliydi. Onun hain bir darbeyle hal edilişi, kayınbiraderi Çerkes Hasan'ı derinden sarsmış; katledilişi sonrasında bu üzüntü daha da artmıştı. Çerkes Hasan, sonunda ölüm olacağını bile bile Abdülaziz'e karşı düzenlenen bu komplonun müsebbibi olarak gördüğü kişilere karşı bir suikast düzenledi. Sultan Abdulaziz nasıl öldü? Çerkes Hasan kimdir? Çerkes Hasan olayı...
Osmanlı Devleti'nde ulemanın ileri gelenleri de göstericilere katıldı. Göstericiler dönemin şeyhülislamı ile sadrazamının azlini istediler.
Bu durum karşısında Sultan Abdülaziz, sadrazamlığa Mütercim Rüştü Paşa'yı, seraskerliğe Hüseyin Avni Paşa'yı, şeyhülislâmlığa da Hasan Hayrullah Efendi'yi atadı. Mithat Paşa'yı da Meclis-i Vükela üyeliğine tayin etti. Bu tayinler üzerine talebelerin gösterisi son buldu.
Yönetime yeni gelen bu grup, padişahı tahttan indirmek için ellerinden geleni yapacaktı. Fetva emini Halil Efendi'den "padişahın hâl'i" için fetva alındıktan sonra, 30 Mayıs 1876'da Sultan Abdülaziz, bir darbeyle tahttan indirildi ve Topkapı Sarayı'na getirildi. Tahta Veliaht V. Murad çıkarıldı.
Sultan Abdülaziz, Topkapı Sarayı'nda yaklaşık yarım asır önce katledilen III. Selim'i hatırlayınca, naklini istedi. Nakledildiği Feriye Sarayı'nda, 1 Haziran günü bilek damarları kesilmiş olarak ölü bulundu.
Abdülaziz'i tahttan hâl eden darbe cuntasının, Sultan'a karşı farklı hesapları vardı. Mithat Paşa'nın da içinde bulunduğu Yeni Osmanlıların amacı, meşruti bir monarşi ve anayasaya dayalı parlamenter bir sistem getirmekti.
Ancak Abdülaziz, böyle bir sistem için büyük bir engeldi. Bu nedenle, bu yoldaki çalışmalar tahta geçirilen veliaht Murad Efendi ile sürdürüldü.
Sultan Abdülaziz, Kur'an-ı Kerim okuduğu sırada katledilmiş; okuduğu mushafın sayfasına kanı sıçramıştı.
Abdülaziz'in dindar bir yaşam sürdüğü biliniyor, intiharına hiç ihtimal verilmiyordu. Zira kızı Nâzime Sultan, olayların tanığı olarak o günü tüm detaylarıyla anlatmış; Sultan Abdülaziz'in nasıl katledildiğini gözler önüne sermişti.
Abdülaziz'in katlinin şahidi: Nâzime Sultan hatıralarında neler anlattı?
Sultan Abdülaziz'in şüpheli vefatı ve ardından ablasının ölümü, Çerkes Hasan'ı derinden etkilemişti. Abdülaziz'in vefatının üzerinden 12 gün, Neşerek Kadın Efendi'nin ölümünden 5 gün sonra, 16 Haziran 1876 tarihinde Çerkes Hasan, bu olaydan sorumlu gördüğü kişilere suikast düzenledi.
Ona göre bu olaylardan Abdülaziz'i tahttan indiren başta Hüseyin Avni Paşa olmak üzere pek çok devlet adamı mesuldü.