Arama
Abdülhamid hakkında tarihe şerh düşen sözler
Abdülhamid, cihana hükmeden Osmanlı Devleti'nin 34'üncü padişahı, İslam'ın 113'üncü halifesiydi. 33 yıllık hükümdarlığı boyunca Osmanlı topraklarına birçok hizmette bulunmuş, o yıllarda dâhili ve harici birçok saldırıya göğüs germişti. Gün gelecek, onu tahttan hal' edenler veya bu karara en ufak desteği olanlar dahi pişmanlıklarını dile getireceklerdi. Kimisi "hayatımın en büyük hatası" diyerek Ulu Hakan'a yaptığı muhalefetten pişman olacak, kimisi ise şu dizeleri kaleme alacaktı: "Divane sen değil, meğer bizmişiz; bir çürük ipliğe hülya dizmişiz."
Nihal Atsız, kaleme aldığı Türk Ülküsü adlı eserinde şu sözlere yer verir:
"Cemiyetin en büyük haksızlığına uğramış tarihi şahsiyetlerinden biri, İkinci Abdülhamid'dir. Kendisinden önceki devirlerin ağır yükünü omuzlarında taşıyan, en güvenebileceği adamların ihanetine uğrayan ve dağılmak üzere olan içi dışı düşman dolu bir imparatorluğu otuz üç yıl zekâ ve hamiyeti ile ayakta tutan bu büyük padişah, katil, kanlı, müstebid, kızıl sultan, cahil ve korkak olarak tanıtılmış, daima aleyhinde işleyen propagandanın tesiriyle de böyle tanınmış talihsiz bir insandır.
Sultan Abdülhamid döneminde Osmanlı Bahriyesi'nde 40 yıl hizmet etmiş olan Woods Paşa, sultan hakkında şu sözleri sarf etmişti:
"Bana göre Sultan Abdülhamid, gelmiş geçmiş Osmanlı padişahları arasında en müstesna mevkii işgal edenlerden biridir. Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan beri gelen en başarılı hükümdarlardandır. Çok sakin ve gösterişten uzak bir halde yaşardı. Bir meseleye çözüm ararken, mütehassıslarını dinler, ancak onların fikirlerine esir olmazdı. Şehzade iken de akıllı, nazikti ve İstanbul'a gelen seçkin Avrupalılar kendisini ziyaret etmek isterlerdi."
Dönemin Alman Başbakanı Otto Von Bismark, Abdülhamid için şu sözleri söylemişti:
"Sultan Abdülhamid, Avrupa'da bir hasta olarak ele alınmaktadır. Fakat bana göre o, Haliç kıyılarında bulunanların hepsinden daha yüksek bir diplomattır.
Ona karşı âdilâne hüküm verilmediği kanaatindeyim."
Merhum başbakan Necmettin Erbakan, 1975'te kaleme aldığı "Türkiye'de Sanayileşme Meselesi" adlı makalesinde Abdülhamid hakkında şu sözleri söylemişti:
"Kendimizi ıslah etmeye mecburuz. Üzerimizdeki yanlış propagandaları silmeye mecburuz.
Hereke fabrikası, Sultan Hamid Cennetmekân zamanında yapılmıştır. 100 seneyi aşmıştır yapılalı. Bu fabrikanın yapılışındaki zihniyet mühimdir. Zira tamamen sarayın en ücra noktasına kadar yerli malı kullanma zihniyetinin tatbikatı olarak yapılmıştır. Sultan Hamid Cennetmekân bu fabrikanın dokuduğu şayakları giyerdi.
Sultan Hamid Cennetmekân hakkında çıkarılan bin türlü dedikodu vardır, bunlara kapılmamak mecburiyetindeyiz.
Bundan yüz sene öncesinde dahi sanayileşme bu günün disiplinli, modern sanayiini kurma hususunda dahi Batı'nın asla gerisinde değildik, önünde idik. Sultan Hamid Cennetmekân zamanında, bildiğiniz gibi Galata Köprüsü yapıldı, Hamidiye suyu Kâğıthane'den yukarıya pompa ile verildi, Silahtarağa santrali yapıldı. Bütün bunlar Batı'daki sanayileşme hareketi başlar başlamaz bizde de en aşağı aynı ölçüde başlandığının birer işaretidir. Kaldı ki 1893 ile 1897 arasındaki beş senede 8 bin kilometre demiryolu yapılmıştır. Bu aslında bir harika iştir. Bütün Anadolu demiryollarının, Hicaz hattı dâhil, yapılması muazzam bir hadisedir. Bugün o organizasyonu kuracak güçte değiliz maalesef."
