Arama
Ahmed Karahisari kimdir?
Yahya Kemal'in "En güzel mabedi olsun diye en son dinin / Budur öz şekli hayal ettiği mimarinin" dizeleriyle ruhaniyetini anlattığı Süleymaniye Külliyesi, İstanbul'un kalbinde adeta bir mühür gibi durur. Süleymaniye'nin ehemmiyeti Osmanlı hattatı Ahmed Karahisari için de oldukça fazladır. Öyle ki Koca Sinan, külliye açılışını bizzat Karahisari'nin yapmasını istemiştir. İşte eserleriyle adından söz ettiren Karahisari'nin Süleymaniye Külliyesi için önemi...
Ahmed Şemseddin Karahisârî Afyonkarahisar'da doğdu. Asıl ismi Ahmed Şemseddin'dir. II. Bayezid devrinin ilk yıllarında ilim tahsili için İstanbul'a gittiği ve hayatının sonuna kadar İstanbul'da kaldığı bilinir. Tanıyanların uzun boylu, zayıf yapılı, temiz sakallı olarak betimlediği Karahisari'nin, Arapça ve Farsça'ya vâkıf, şiir söylemeye muktedir olduğu belirtilir.
Karahisari Ahmed Efendi, Kanuni Sultan Süleyman dönemi hattatlarındandır. Osmanlı ülkesinde Yakut yolunu daha da gelişmiş olarak yeniden canlandırdığı için "Yakut-i Rûm" (Anadolu'nun Yakut'u) lakabıyla da anılır. Hatta ömrünün son yılında (1556) "Yakut kaidesi üzere yazdığını" belirttiği çok ince nesih hattı ile bir mushafı da vardır.
Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin satrançlı kûfî ve müselsel besmele kompozisyonu (TİEM, nr. 1443)
Ancak Karahisari'nin ihya ettiği bu yol, Şeyh Hamdullah üslubu karşısında, bir nesil sonra unutulmaya doğru kaymıştır. Devrinde, kendisi hakkında: "Hatt-ı hȗb içre beyâza çıkaran kendüzünü (kendi özünü), Yazının Karahisârî'dir ağartan yüzünü." (Güzel yazılar içinde kendi özünü ak eyleyen Karahisârî, yazının da yüzünü ağartmıştır.) beyti söylenmiş; bununla hüsn-i hattaki mevkisi tescil edilmiştir. Zamanımıza kalan eserleri arasında mushaflar, dua mecmuaları, kıt'a ve murakkaalar sayılabilir.
Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin muhakkak, sülüs ve nesih hatlarla yazdığı En'âm sûresinden bir sayfa (TİEM, nr. 1443)
Taş veya çini üstündeki celî yazıları imzasız olduğu için, talebesi Hasan Çelebi'den ayırt etmek imkânsızdır, çünkü üslupları aynıdır. Yetiştirdikleri arasında bu zattan başka Derviş Mehmed, Ferhad Paşa, Muhiddin Halîfe ve Kâtib el-Antalyevî zikre değer. Karahisârî, Eylül 1556'da vefat etmiştir. İstanbul'un Sütlüce semtindeki -kitabesini de bizzat kendisinin yazdığı- kabri bugün belirsizdir.
En önemli yapıtı Kanuni Sultan Süleyman'ın isteği üzerine yazmış olduğu ve halen Topkapı Müzesi'nde muhafaza edilen büyük ebattaki Kur'an-ı Kerim'dir. "Ahmed Karahisari Mushaf-ı Şerifi" olarak tanınan ve tıpkıbasımı yapılan mushaf, Topkapı Sarayı Müzesi'nin sahip olduğu en değerli eserler arasında gösterilir.
Diğer eserleri arasında Piyale Paşa Camii yazıları ve Süleymaniye Camii kubbe yazıları bulunmaktadır. Yine bu cami içerisindeki pencere üstü levhaları da kendisi ve öğrencileri tarafından yazılmıştır.
Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin muhakkak ve reyhânî hatla yazdığı mushaf-ı şerifin serlevhası (TSMK, Hırka-i Saâdet, nr. 5)
Kur'an'ın 220 yaprağının Karahisari tarafından Kanuni Sultan Süleyman döneminde, 1545-55 yılları arasında yazıldığı ve sanatçının ölümüyle yarım kaldığı, Kur'an'ı tamamlayan 80 yaprağın ise muhtemelen manevi evladı Hasan Çelebi tarafından Sultan III. Murad'ın himayesinde 1584-87 yılları arasında yazıldığı belirtilir. Eserin vassalesinin yapılması, cetvellerinin çekilmesi, her sayfanın tezhiplenmesi ve cildinin yapılarak tümüyle tamamlanmasının ise 1584-1596 yılları arasında gerçekleştiği kaydedilir.