Arama

Ahmed Karahisari kimdir?

Yahya Kemal'in "En güzel mabedi olsun diye en son dinin / Budur öz şekli hayal ettiği mimarinin" dizeleriyle ruhaniyetini anlattığı Süleymaniye Külliyesi, İstanbul'un kalbinde adeta bir mühür gibi durur. Süleymaniye'nin ehemmiyeti Osmanlı hattatı Ahmed Karahisari için de oldukça fazladır. Öyle ki Koca Sinan, külliye açılışını bizzat Karahisari'nin yapmasını istemiştir. İşte eserleriyle adından söz ettiren Karahisari'nin Süleymaniye Külliyesi için önemi...

  • 6
  • 10
Karahisari'nin ihya ettiği yol
Karahisari’nin ihya ettiği yol

Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin satrançlı kûfî ve müselsel besmele kompozisyonu (TİEM, nr. 1443)

Ancak Karahisari'nin ihya ettiği bu yol, Şeyh Hamdullah üslubu karşısında, bir nesil sonra unutulmaya doğru kaymıştır. Devrinde, kendisi hakkında: "Hatt-ı hȗb içre beyâza çıkaran kendüzünü (kendi özünü), Yazının Karahisârî'dir ağartan yüzünü." (Güzel yazılar içinde kendi özünü ak eyleyen Karahisârî, yazının da yüzünü ağartmıştır.) beyti söylenmiş; bununla hüsn-i hattaki mevkisi tescil edilmiştir. Zamanımıza kalan eserleri arasında mushaflar, dua mecmuaları, kıt'a ve murakkaalar sayılabilir.

  • 7
  • 10
Talebesi Hasan Çelebi
Talebesi Hasan Çelebi

Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin muhakkak, sülüs ve nesih hatlarla yazdığı En'âm sûresinden bir sayfa (TİEM, nr. 1443)

Taş veya çini üstündeki celî yazıları imzasız olduğu için, talebesi Hasan Çelebi'den ayırt etmek imkânsızdır, çünkü üslupları aynıdır. Yetiştirdikleri arasında bu zattan başka Derviş Mehmed, Ferhad Paşa, Muhiddin Halîfe ve Kâtib el-Antalyevî zikre değer. Karahisârî, Eylül 1556'da vefat etmiştir. İstanbul'un Sütlüce semtindeki -kitabesini de bizzat kendisinin yazdığı- kabri bugün belirsizdir.

En önemli yapıtı Kanuni Sultan Süleyman'ın isteği üzerine yazmış olduğu ve halen Topkapı Müzesi'nde muhafaza edilen büyük ebattaki Kur'an-ı Kerim'dir. "Ahmed Karahisari Mushaf-ı Şerifi" olarak tanınan ve tıpkıbasımı yapılan mushaf, Topkapı Sarayı Müzesi'nin sahip olduğu en değerli eserler arasında gösterilir.

Diğer eserleri arasında Piyale Paşa Camii yazıları ve Süleymaniye Camii kubbe yazıları bulunmaktadır. Yine bu cami içerisindeki pencere üstü levhaları da kendisi ve öğrencileri tarafından yazılmıştır.

Ahmed Şemseddin Karahisârî'nin muhakkak ve reyhânî hatla yazdığı mushaf-ı şerifin serlevhası (TSMK, Hırka-i Saâdet, nr. 5)

Kur'an'ın 220 yaprağının Karahisari tarafından Kanuni Sultan Süleyman döneminde, 1545-55 yılları arasında yazıldığı ve sanatçının ölümüyle yarım kaldığı, Kur'an'ı tamamlayan 80 yaprağın ise muhtemelen manevi evladı Hasan Çelebi tarafından Sultan III. Murad'ın himayesinde 1584-87 yılları arasında yazıldığı belirtilir. Eserin vassalesinin yapılması, cetvellerinin çekilmesi, her sayfanın tezhiplenmesi ve cildinin yapılarak tümüyle tamamlanmasının ise 1584-1596 yılları arasında gerçekleştiği kaydedilir.

  • 9
  • 10
Ahmed Karahisari'nin Türkiye müzelerindeki eserleri
Ahmed Karahisari’nin Türkiye müzelerindeki eserleri

Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, mushaf-ı şerif (Hırka-i Saâdet, nr. 5) Kanûnî Sultan Süleyman için yazılmıştır.
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, kıta (Emanet Hazinesi, nr. 2116)
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, kıta (Emanet Hazinesi, nr. 2199)
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, kıta (Hazine, nr. 2299)
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, murakka (III. Ahmed, nr. 3654)
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, en'âm-ı şerif H. 961/M. 1554, (Emanet Hazinesi, nr. 416)
Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, En'âm-ı şerif (nr. 1443)
Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Yâsîn-i şerif (nr. 2649), Üsküdar Mevlevîhânesi şeyhi Ahmed Remzi Akyürek tarafından hediye edilmiştir
Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, mushaf-ı şerif, H. 933/M. 1527 (nr. 400) Süleymaniye Türbesi'nden alınmıştır.

  • 10
  • 10

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Murakka, H. 940/M. 1533-1534 (nr. 1438)
Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Murakka, H. 954/M. 1547 (nr, 2466)
Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Murakka, H. 960/M. 1553, (nr. 2499) meşhur hattatların yazıları bulunan körüklü toplama bir murakka içinde ketebeli dört kıtası vardır.
Süleymaniye Kütüphanesi, En'âm-ı şerif, H. 949/M. 1542 (Ayasofya, nr. 19)
Süleymaniye Kütüphanesi, En'âm-ı şerif (Süleymaniye, nr. 5)
Süleymaniye Kütüphanesi, Kıt'a (Süleymaniye, nr. 15)
İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Mushaf-ı şerif, H. 963/M. 1556 (AY, nr. 6714)
Afyonkarahisar Müzesi, Sülüs hurufat meşk murakka'ı, H. 941/M. 1534, (E1. 6)

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN