Arama
Anadolu birliğinin kilidi Çaldıran Zaferi
Yavuz Sultan Selim tahta geçtiğinde Osmanlıları tehdit eden en büyük unsur, doğu sınırındaki komşuları olan Safevilerdi. Şahkulu başta olmak üzere Anadolu'da pek çok isyanı tetikleyen Şah İsmail, fetihlerin yönünü Avrupa'ya çeviren Osmanlılar için geride büyük bir tehditti ve bu nedenle Sultan Selim bu tehlikeyi ortadan kaldırmak için gerekli savaş hazırlıkları yaptırmıştı. Tam 510 sene önce 23 Ağustos 1514'de Azerbaycan'ın Çaldıran ovasında gerçekleşen meydan savaşını Yavuz Sultan Selim önderliğindeki Osmanlı ordusu kazandı. Böylece Anadolu'daki birlik tam manasıyla sağlanmış oldu.
◾ Anadolu topraklarında Şah İsmail ve ordusuna rastlayamayan Yavuz Sultan Selim bir mektup daha yazarak Şah İsmail'e bir kez daha meydan okur:
"Ey İsmail, ülkemin sınırında görünmekle bana meydan okudun. iste ben geldim, haftalarca yürüdüğüm halde ne senden ne de askerinden bir eser görmedim. Ölü müsün yoksa sağ mısın bilemiyorum, hile ve aldatmaktan başka bir şey bilmez misin? Şayet korkuyorsan bir tabip getir ki seni tedavi etsin. Seni daha fazla korkutmamak için güzide askerlerimden kırk bin kişiyi kayseri yakınlarında bıraktım. Düşman hakkında ancak bu kadar lütuf gösterilebilir"
◾ I. Selim olası bir Şii isyanına tedbir olarak Sivas-Kayseri arasında 40 bin kişilik kuvvet bırakarak Şah İsmail'i aramaya devam etti. 23 Ağustos'ta iki ordu Azerbaycan'ın Çaldıran ovasında karşı karşıya geldi.
◾ Süvari kökenli Safevi ordusu üstün manevra kabiliyetine sahip olsa da Osmanlı ordusu son teknoloji toplarla donatılmıştı. Osmanlı ordusunun bir kanadı çökse de Safevi ordusu büyük bir mağlubiyet aldı.
◾ Ayrıca Safevi Hükümdarı Şah İsmail bir kurşun ile yaralanmış ve atından düşmüştü. Bu durum üzerine Safevi ordusu geri çekilmeye başlamış ve savaş meydanından kaçmıştı.
◾ Şah önce Tebriz'e sonra da Dergezin'e kaçmıştı. Savaşın kaderini belirleyen en önemli etken ise yer değiştirebilen seyyar Osmanlı toplarıydı.
◾ Savaşın nihayete ermesiyle beraber Osmanlılara karşı kurulan Safevi - Memluk hattı kesilmiş oldu. Yavuz bu zaferin ardından gözünü güneye çevirecekti.
◾ Yavuz Sultan Selim özellikle Tebriz'de bulunan alim, sanatkar ve bilim insanlarını İstanbul'a naklederek İstanbul'un ilim mekrezi olma hüviyetini korudu.
◾ Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti Çaldıran'ın ardından iyice arttı. Özellikle Doğu Anadolu bu zaferin ardından Osmanlıların hakimiyetine girdi. Bu da Anadolu birliğinin tamamen sağlanması anlamına geliyordu.
◾ Zaferin ardından bölgede Osmanlılara danışmanlık veren İdris-i Bitlisi'nin çabaları ile beraber Güneydoğu Anadolu, Kuzey Irak ve Kuzey Suriye şehitleri Osmanlı hakimiyetini kabul etti.
İdris-i Bitlisi kimdir?
1452 - 1520 yılları arasında yaşayan İdris-i Bitlisi, Osmanlı'nın Doğu Anadolu siyasetine yön veren müşavirdir. Doğu'da hürmet gören, altıdan fazla ilim sahasında alim olan Bitlisi, Heşt Behişt eseriyle tanınır.