Anadolu'nun kurucu isimlerinden: Siraceddin El Urmevi
Anadolu'da yaşamış ve bölgenin mayalanmasında katkıda bulunmuş alim ve arifler hayatları Müslümanlar için yol gösterici özellikler taşır. Anadolu'yu manevi olarak inşa eden önemli isimlerden biri olan Siraceddin Urmevi, Selçuklu döneminde aldığı görevler ve daha sonra yetiştirdiği öğrencilerle Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda dahi etkili olmuş bir isimdi. İşte Siraceddin el-Urmevi'nin hayatı...
Giriş Tarihi: 28.10.2022
15:54
Güncelleme Tarihi: 29.10.2024
08:55
Kadı olarak Siraceddin el- Urmevi
🔷 Konya'da bir süre kadılık yaptıktan sonra "kadılar kadısı" yani "kadı'lkudat" (Selçukluların Adalet Bakanı) oldu. Urmevi Kadı olduğu dönemde farklı görüşlere müsaade ederek hoşgörü ortamı oluşturdu.
Bir Bilgi Osmanlı medreselerinin ilk alimleri olan Taceddin Kürdi ve Davudi Kayseri, Siraceddin Urmevi'nin öğrencileridir. Bu iki fakih Osmanlı'nın ilk medresesinde hocalık yapmışlardır. Sadreddin Konevi ise Urmevi'den mantık ve felsefe dersleri almıştır.
Anadolu erenlerinden: Hz. Mevlana
▶ Letâ'ifü'l-hikme: Temel felsefe problemleri hakkında yazılmış Farsça bir eserdir. 1257 yılında yazılan eserdir.
▶ Metâli'u'l-envâr : Klasik mantık konularının özet halinde ele alındığı bu eser medreselerde ders kitabı olarak okutulurken, Fatih Sultan Mehmet'in talebiyle Farsçaya çevrilmiştir.
▶ Beyânü'l hak : Mantık ve felsefe ilgili meşhur eseridir.
▶ el-Menâhic : Mantık ve hikmet alanında yazılmış bir eserdir.
▶ Şerhu'l-İşârât ve't-tenbihât : İbn-i Sina'ya ait esere yazdığı şerhdir.
▶ Er- Resâ'il : Tartışma, cedel üzerine yazılmış bir eserdir.
▶ Tehzibü'n Nüket: Ebu İshak eş-Şirazi'nin Kitabü'n-Nüket kitabından yola çıkarak Şafii ile Ebu Hanife arasında ihtilaflı olan beş mesele cedel metoduyla tartışıldığı eserdir.
▶ Şerhu'l-Mûcez fi'l-mantık : Efdalüddin el-Hûnecî'ye ait eserin şerhidir.
▶ Lübâbü'l-Erbaʿîn : Fahreddin er-Râzî'nin Kitâbü'l-Erbaʿîn fî uṣûli'd-dîn'inin özetidir.
▶ et-Tahsîl mine'l-Mahsûl: Fahreddin er-Râzî'ye ait usûl-i fıkha dair eserin muhtasarı olup Abdülhamîd Ali Ebû Züneyd tarafından geniş bir mukaddime ile birlikte iki cilt halinde neşredilmiştir.
▶Şerhu'l-Veciz: İmam Gazzali'ye ait eserin şerhidir.
▶ Gayatü'l- Ayat: Fahreddin er-Razi'nin el-Ayatü'l- beyyinat'ının şerhidir.
Kitap nasıl okunmalı? 📕
🔷 Doktora tezini Urmevi hakkında yazan Prof. Dr. Hasan Akkanat onun bugüne örnek olabilecek işlerini şöyle özetledi: "Urmevi kadı olduğu için başka görüşleri baskı altına alabilirdi ama yapmadı. Hoşgörü ortamı içerisinde farklı görüşlerin ortaya çıkmasını sağladı. Urmevi için söylenebilecek özet söz, 'iltifat marifete, marifet mantığa tabiidir'" diyerek sözlerini noktaladı.
Yazma eserler hakkında bilmeniz gereken 20 terim
🔷 Urmevi'nin mezarı Konya'da bulunan Şeyh Halili türbesinin yanındadır. Bugün mezarın bulunduğu yer Sirac Bağı olarak geçer. Ancak bugün orada bir türbe veya mezar bulunmaz, namazgah yer alır.
İslam sanatında zirve: Selçuklu çinileri