Arama
Anadolu'yu İslam yurdu yapan 7 beylik
Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan, 26 Ağustos 1071 Malazgirt Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasının ardından bazı Türk beyleri ve kumandanlarından Anadolu'ya akınlar yapmasını emretti. Bu emir neticesinde birkaç yıl içinde Anadolu'nun büyük bir kısmı fethedildi. Anadolu Selçukluları devrinde ve onların yıkılmasından sonra birçok beylik kuruldu. Kurulan bu beylikler Türk-İslâm medeniyetini Anadolu'da yaymaya hizmet etti. İşte Anadolu'yu İslam yurdu haline getiren 7 beylik...
🔸 Anadolu Selçuklu döneminde Bizans ordusu ile yapılan Miryokefalon Savaşı çok önemliydi. Bu savaş neticesinde 17 Eylül 1176'da Bizans ordusu Miryokefalon denilen yerde ağır bir yenilgiye uğradı.
🔸 Anadolu'nun Türkleşmesi açısından bir dönüm noktası teşkil eden Miryokefalon Zaferi'nin en önemli sonucu, Bizans'ın askerî gücünü ve Anadolu'yu geri alma ümitlerini yitirmiş olmasıydı. Böylece Anadolu'nun Türkleşmesi artık kesin olarak başladı.
🔸 243 yıl hüküm süren Anadolu Selçukluları, kadim kavim ve kültürlerin yurdu olan bu coğrafyayı Türk vatanı hâline getirmişler ve burada kurulacak yeni bir cihan devletinin temellerini atmışlardı.
🔸 Sivas merkez olmak üzere Malatya, Kayseri, Tokat, Amasya ve civarında hüküm süren Danişmendiler, 1071-1178 kurulmuş bir Anadolu beyliğiydi.
🔸 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulan beyliklerin ilklerinden ve en büyüklerinden biri olan Dânişmendliler, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslâmlaşması için büyük hizmetler yapmışlardı.
🔸 Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılan ilk Türk beyliği olan Danişmendliler, Azerbaycan'da yaşamış bir Türkmen ailesine mensup olan ve Sultan Alparslan'ın hizmetine girerek onun en gözde emîrleri arasında yer alan Dânişmend Gazi tarafından kuruldu. Malazgirt Savaşı'na da katılan Danişmend Gazi, zaferin kazanılmasında da önemli rol oynadı.
🔸 Anadolu'da kurulan beyliklerin en büyüklerinden biri olan Dânişmendliler, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslimlaşması açısından önemli hizmetler ifa etmişler ve zaman zaman Anadolu'nun en kuvvetli devleti olan Selçukluları tahakküm altına almışlardı.
🔸 Bizans ve Haçlılar'la savaşan Dânişmend Gazi, Gümüştegin Gazi, Emîr Gazi ve Melik Muhammed'in adları asırlarca halk arasında saygıyla anılmış ve destanlara konu olmuştu.
🔸 Danişmendliler zamanında dindar ve hayır sever bir hükümdar olan Melik Muhammed, Rumlar, Haçlılar ve Ermeniler'le cihad etmiş, başta Abdülmecîd b. İsmâil el-Herevî olmak üzere çok sayıda din âlimini çeşitli ülkelerden davet ederek Anadolu'da İslâmiyet'in yayılması için çalışmıştı. Bunun yanında Kayseri Ulucamii'ni de o yaptırmıştı.
🔸 Bugün Anadolu'da Danişmend, Danışman, Tanışman ve Yağıbasan gibi köy adları vardır. Ayrıca 17. yüzyılın başlarında Karaman eyaletinde Danişmendli adlı bir kaza bulunuyordu. Tüm bunlar Danişmendlilerden kalan önemli izlerdi.
🔸 Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Batı Anadolu'da Kütahya merkezli olarak kurulmuş bir beylikti. Germiyanoğulları, Kütahya merkez olmak üzere Kula, Simav ve Denizli çevresinde Yakup Bey tarafından kuruldu.
🔸 Germiyan aşiretinin menşei hakkında çeşitli görüşler vardır. Bu görüşler; Oğuzlar'ın Afşar boyuna mensup bulundukları, Harezmli oldukları ya da Türkmen ve Kürtlerin konfederasyonundan oluşan bir beylik olduğu olduğu yönündedir. Fakat görüşlerden hangisinin gerçeği ifade ettiği kesin olarak tespit edilememektedir.
🔸 14. yüzyılın ilk yarısında Anadolu hakkında değerli bilgiler veren İbn Fazlullah el-Ömerî, seyyah Haydar Uryan ve seyyah Cenevizli Balaban'dan naklen Germiyan hükümdarının Türk emîrlerinin en büyüğü olduğunu, bu emîrlerin memleketlerine hükmettiğini, beyliğin merkezi olan Kütahya'nın büyük bir kaleye, bol mahsul veren köylere ve geniş meralara sahip bulunduğunu, ayrıca beyliğin 700 yerleşme yeri ve pek çok askeri olduğunu yazar.
🔸 Yine Haydar Uryan'dan naklen beyliğin 40.000 atlı askeri bulunduğunu, Cenevizli Balaban'dan naklen de savaş zamanında 200.000 süvari ve piyade askerini tam teçhizatlı olarak çıkarabildiğini belirtir.
🔸 Germiyanoğulları'nın , I.Murad döneminde,Şehzade Yıldırım'ın Germiyan Beyi Süleyman Şah'ın kızı Devletşah Hatun ile evlendirilmesi sonucunda,topraklarının bir kısmını (Simav-Emet-Tavşanlı)Osmanlılara çeyiz olarak bıraktıkları bilinir.
🔸 Beyliğin en önemli özelliklerinden biri mensuplarının ilim ve sanata olan düşkünlükleriydi. Germiyanoğulları zamanında ilmi ve sanatsal faaliyetler Anadolu'yu pek çok açıdan ihya etmişti.
🔸 Bu zamanda yetişen ilim ve fikir adamlarının varlığı, bize Germiyanoğulları beylik merkezinin ne derece canlı bir kültür hayatına sahip olduğunu göstermekteydi. Germiyan beylerinin ilim ve fikir adamlarını korumaları ve onlara değer vermeleri bu ortamın gelişmesini sağlamıştı.