Arama

Arşiv fotoğraflarıyla Osmanlı döneminde öğrenciler

Osmanlı döneminde ilim ve eğitim oldukça önemliydi. Medreselerde okula başlayan öğrenciler çeşitli kademelerde eğitimlerine devam ederdi. Osmanlı'da çocuk herhangi bir mevsimde okula başlardı. Ancak üç aylar, kandil geceleri gibi kutlu sayılan bir zaman ya da Pazar veya Perşembe günlerinden biri tercih edilirdi. Bu talebeler özel törenlerle okula başlardı. Öyle ki bazı mekteplerde talebelere aylık ücret ödenirdi. Tarihi arşivden fotoğraflarla Osmanlı dönemindeki öğrencileri sizlerle buluşturuyoruz.

*Eminönü, Yeni Camii Hünkar mahfili altından geçen öğrenciler

Osmanlı'da ilköğretim kısmına denk gelen okullar ise sıbyan mektepleriydi. Padişahlar veya vezirler tarafından yaptırılmış büyük camilerin veya külliyelerin de birer mektebi bulunurdu.

Genel olarak çocuklar 4-5 yaşına gelince ailesinin durumuna uygun olarak "Amin Alayı" denilen özel bir törenle okula başlatılırdı.

*Osmanlı'daki Ermeni öğrenciler

Osmanlı Devleti'nde geleneksel öğretim kurumlarından biri olan dârüttalîm, taş mektep, mahalle mektebi gibi adlarla da anılan sıbyan mektepleri dinî bilgilerin öğretildiği kurumlardı. Dinî bilgileri öğrenmek için ilk aşama Besmele'yi öğrenmekti.

Bed'-i Besmele ise "Besmele'ye başlamak" anlamına gelir. Osmanlı Devleti'nde çocuklar dört veya beş yaşına geldiklerinde ilk mektebe, bugünkü karşılığı ile ilkokula başlarken düzenlenen törene "Bed'-i Besmele" veya tören sırasında okunan dualara "âmîn" denildiği için "Âmîn Alayı" adı verilmişti.

*24 Nisan 1909'da Harbiye Öğrenci subayları Fransız sefareti bekçiliğini yaparken

Çocuğun hayatının önemli geçiş devrelerinden olan eğitime başlama, önceden kararlaştırılan bir günde yapılır ve mektep hocasına bu gün haber verilirdi. Bed'-i Besmele törenleri, perşembe veya pazartesi günleri yapılırdı.

Törene mektepteki diğer çocuklar da katılırdı, edilen dualara âmîn dedikleri için bu çocukların oluşturduğu topluluğa Âmîn alayı adı verilirdi. Mektebin hocası, Âmîn alayına katılacak öğrencilere önceden haber verir, törende en güzel giyeceklerini giymelerini söylerdi.

*24 Nisan 1909'da Harbiye Öğrenci subayları Fransız sefareti bekçiliğini yaparken

Törenin yapılacağı tarih, ayrıca aile fertlerine ve yakınlara duyurulurdu. Mektebin önünde, önde ilahiciler, arkada Âmîn alayı sıraya girip, rengârenk kıyafetler içinde mektebe başlayacak çocuğun evine gelirlerdi.

Besmele'ye başlayacak olan çocuk, yeni elbise giyinmiş, elbiseleri değerli mücevherlerle süslenmiş, boynuna kıymetli bir şal ve sırmalı bir cüz kesesi asılmış bir şekilde Âmin alayını beklerdi.

*Heybeliada Deniz Harp Okulu öğrencileri

Faytonun fenerlerine askılar asılır, çocuğun mektepte üzerine oturacağı yuvarlak veya kare şeklinde kadife gibi kıymetli kumaşlardan yapılan minder, rahle ile birlikte bir adamın başı üzerinde, faytonun önünde taşınırdı. Çocuk faytona, yakınları ile bindikten sonra fayton hareket ederdi. Faytonun arkasında ilahi okuyanlar, onların arkasında da âmînciler ilerlerdi.

Bu grubu ilahici başı yönetir, ilahilerin her mısraından sonra âmînciler âmîn derlerdi. Bu şekilde önceden belirlenmiş bir güzergahta dolaşan alay, bütün halkın dikkatini çekerdi.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN