Arama
Avrupa yoğurt ile nasıl tanıştı?
Türk mutfağının vazgeçilmez besinlerinden biridir yoğurt. Kökeni Asya'ya uzanan yoğurt, zamanla göçlerin de etkisiyle pek çok coğrafyaya yayılmış; her gittiği yerde kabul görmüş bir besindir. Bugün tüm dünyada Türkçedeki şekliyle "yoğurt" olarak isimlendirilen ve tüketilen bu gıda, Avrupa'ya Kanuni döneminde ulaşmıştı. Fransa Kralı I. François, pek çok ilaca rağmen iyileşememiş; Kanuni'ye gönderilen mektubun ardından bir Osmanlı hekimi derhal Paris'e gönderilmişti. Hekim, yaptığı yoğurtla kralı iyileştirmiş; François şifa sağlayan yoğurdu "ebedi hayatın sütü" olarak adlandırmıştı.
Kanuni Sultan Süleyman, Kral François'nın hastalığını tedavi edebilecek olan Yahudi bir hekimi Paris'e göndermişti.
🔸 Kimi kaynaklar, bu hekimin sahip olduğu keçi sürüsünü de yanına alarak Fransa'ya gittiğini belirtir. Hekimin gemi ile mi yoksa kara yolu ile mi gittiği tartışmalıdır.
🔸 Osmanlı hekimi, sütten yoğurt yaparak tedavi sürecine başlamıştır. Ardından yaptığı yoğurda farklı malzemeler daha karıştırarak tedavi edeceği karışımı hazırlayarak krala sunmuştur.
Osmanlı hekiminin bu karışımı ile kısa zamanda sağlığına kavuşan François, yoğurda "ebedi hayatın sütü" adını vermişti.
🔸 Bunun üzerine hekimin başarısını takdir eden Kral François, Fransız doktorlarının da bu tarifi öğrenmelerini ve bu tedavi yöntemi ile ilgilenmelerini istemişti.
🔸 Ancak Osmanlı hekiminin başarısı karşısında kendilerini küçük düşürülmüş hisseden Fransız doktorlar bu tedavi yöntemine ilgi duymamışlardı.
Yoğurdun Avrupa'ya ulaşmasına dair bir diğer rivayet de Sultan Abdülmecid dönemine aittir.
🔸 19. yüzyılda Kayserili bir Ermeni aile İstanbul'a gelmiş ve yoğurt üreterek zengin olmuşlardı. Ardından aile, matbaacılık işleri ile de uğraşmaya başlamıştı.
🔸 Ailenin büyük oğlu Aram Dökmeciyan eğitim için bulunduğu Venedik'te tahsilini tamamlamasının ardından kardeşi Artin ile Paris'e gönderilmişti.
🔍 Tarihi kaynakların izinde Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatı
Aram'ın Paris'te hukuk doktorasını yaptığı dönemde babası vefat etmiş ve İstanbul'dan para gelmemeye başlamıştı.
🔸 Bunun üzerine baba mesleği olan yoğurtçuluğa başlayan Aram, fazla satış elde edememişti.
🔸 Zira Fransızlar hem yoğurdun tadını beğenmiyorlar hem de sağlık açısından zararlı olabileceğini düşünüyorlardı.
Fransızların sağlık ile ilgili endişelerini giderebilmek amacıyla Pasteur Enstitüsü'ne yardım amacıyla başvurmuştu.
🔸 Kurumun ikinci direktörü Profesör Metchnikoff'a ulaşan Aram, yoğurdun sağlığa faydalı olmasının yanı sıra pek çok hastalığın tedavisinde yardımcı ürün olarak hem İstanbul'da hem de Anadolu'da yaygın olarak tüketildiğini belirtmişti.
🔸 Dünyada immünoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan Metchnikoff, Aram'ın her gün getirdiği yoğurdu hem tüketmiş hem de detaylı bir şekilde incelemişti.