Arama
Avrupa yoğurt ile nasıl tanıştı?
Türk mutfağının vazgeçilmez besinlerinden biridir yoğurt. Kökeni Asya'ya uzanan yoğurt, zamanla göçlerin de etkisiyle pek çok coğrafyaya yayılmış; her gittiği yerde kabul görmüş bir besindir. Bugün tüm dünyada Türkçedeki şekliyle "yoğurt" olarak isimlendirilen ve tüketilen bu gıda, Avrupa'ya Kanuni döneminde ulaşmıştı. Fransa Kralı I. François, pek çok ilaca rağmen iyileşememiş; Kanuni'ye gönderilen mektubun ardından bir Osmanlı hekimi derhal Paris'e gönderilmişti. Hekim, yaptığı yoğurtla kralı iyileştirmiş; François şifa sağlayan yoğurdu "ebedi hayatın sütü" olarak adlandırmıştı.
Yoğurdun Avrupa'ya ulaşmasına dair bir diğer rivayet de Sultan Abdülmecid dönemine aittir.
🔸 19. yüzyılda Kayserili bir Ermeni aile İstanbul'a gelmiş ve yoğurt üreterek zengin olmuşlardı. Ardından aile, matbaacılık işleri ile de uğraşmaya başlamıştı.
🔸 Ailenin büyük oğlu Aram Dökmeciyan eğitim için bulunduğu Venedik'te tahsilini tamamlamasının ardından kardeşi Artin ile Paris'e gönderilmişti.
🔍 Tarihi kaynakların izinde Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatı
Aram'ın Paris'te hukuk doktorasını yaptığı dönemde babası vefat etmiş ve İstanbul'dan para gelmemeye başlamıştı.
🔸 Bunun üzerine baba mesleği olan yoğurtçuluğa başlayan Aram, fazla satış elde edememişti.
🔸 Zira Fransızlar hem yoğurdun tadını beğenmiyorlar hem de sağlık açısından zararlı olabileceğini düşünüyorlardı.
Fransızların sağlık ile ilgili endişelerini giderebilmek amacıyla Pasteur Enstitüsü'ne yardım amacıyla başvurmuştu.
🔸 Kurumun ikinci direktörü Profesör Metchnikoff'a ulaşan Aram, yoğurdun sağlığa faydalı olmasının yanı sıra pek çok hastalığın tedavisinde yardımcı ürün olarak hem İstanbul'da hem de Anadolu'da yaygın olarak tüketildiğini belirtmişti.
🔸 Dünyada immünoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan Metchnikoff, Aram'ın her gün getirdiği yoğurdu hem tüketmiş hem de detaylı bir şekilde incelemişti.
Metchnikoff, araştırmalarının sonucunda "sağlığa zararlı olmadığı gibi vücut için yararlı olacağı" kanısına varmış ve bunu raporunda ifade etmişti.
🔸 Bu bilimsel araştırmanın ardından Aram'ın imal ettiği yoğurtlar aranır hale gelmişti.
🔸 Aram yoğurt üreterek zengin olmuş ancak İkinci Dünya Savaşı sırasında oğlunun ölümü nedeniyle derin bir üzüntü yaşamış ve çalışamaz olmuştu. Bu nedenle de tesisini, bugün de bu alanda Fransa'da söz sahibi olan ve global bir marka haline gelen bir firmaya satmıştı.
🔍 Alexander Fleming penisilini hangi tesadüf sonucu keşfetti?
Profesör Metchnikoff, araştırmalarını bu kısa süreçte değerlendirmekle kalmadı; bağışıklık sistemi üzerine yaptığı diğer çalışmalarda da yoğurdun önemine dikkat çekti.
🔸 Metchnikoff, Kafkaslar'da, Balkanlar'da, Anadolu'da yaşayan insanları inceledi ve dağlık bölgelerde hayatlarını sürdürenlerin uzun ömürlü olduğu; sanayileşmiş şehirlerde yaşayan insanların ise kısa ömürlü olduğu sonucuna vardı.
🔸 Bu durumun köylülerin bol miktarda yoğurt yemelerinden kaynaklandığına bağlayan Metchnikoff, tüketilen besinlerden vücudumuza atık olarak geçen materyalin toksik maddeleri açığa çıkardığını; zehirlenmelere sebep olarak yaşamı kısalttığını öne sürdü.
📌 Profesör Metchnikoff, sürekli ve düzenli yoğurt yenilerek alınan faydalı bakterilerin, vücuttaki toksik maddelerin etkisini önlediğine çekmiş; "The Road to Health" başlıklı makalesinde bu teorisini kaleme almış ve bu fikri savunmuştur.