Arama
Ayasofya'da kılınan ilk Cuma namazı
Asırlar boyu dimdik ayakta kalan, ihtişamını nesilden nesile aktaran Ayasofya, fethin en önemli sembolüydü. Fatih Sultan Mehmed tarafından camiye çevrilen Ayasofya'da, ilk Cuma namazının 1 Haziran 1453 tarihinde kılındığını biliyor muydunuz? Ya da hutbenin Akşemseddin tarafından Fatih Sultan Mehmed adına okunduğunu? İşte tarihçiler tarafından "Dünyanın 8. Harikası" olarak tanımlanan Ayasofya'daki ilk Cuma namazına dair detaylar…
📌Fetihten sonra Osmanlı'nın varisi olduğu harap haldeki Ayasofya'nın mahiyeti değişti. Şehrin en büyük mâbedi olan Hagia Sophia Kilisesi, Fâtih tarafından Ayasofya adıyla fethin sembolü olarak camiye çevrildi ve ilk Cuma namazı 1 Haziran 1453 tarihinde bizzat Fatih Sultan Mehmed tarafından kıldırıldı.
📌Bu namaz İstanbul'da kılınan ilk Cuma namazıydı. Hutbe ise Akşemsettin tarafından Fatih Sultan Mehmed adına okundu. Hutbe okutmak Türk-İslam geleneğinde hükümdarlık alametiydi.
📌 Fetihten sonra yaşanılan olaylar ise bu kutlu hadiseyi daha da yüceltiyordu. Fetihten sonraki üçüncü gün Cuma idi ve Ayasofya tarihinin en önemli günlerinden birini yaşıyordu.
📌Usta ve mimarlar gecelerini gündüzlerine katmışlar, bu kısa sürede bir de yarım kubbelerin üzerine ahşap minare yapmışlardı. Tasvirler kapatılmış, heykel ve putlar kaldırılmıştı. Ayasofya artık ilk Cuma namazına hazırdı.
📌Tarihler 1 Haziran 1453 Cuma'yı göstermekteydi. Hafızlar aşirler okuyor, güzel sesli müezzinler caminin muhtelif köşelerinden birbiri ardınca tekbirler getiriyorlardı. Cuma salası ve ezan-ı Muhammedî İstanbul'un ve Ayasofya'nın ruhuyla ilk kez o gün tutuksuz buluşmaktaydı.
📌Üç gündür "Fatih" unvanını taşımaya hak kazanmış bulunan Sultan Mehmed'in, komutanları, devlet büyükleri ve ulemayı da yanına alarak Ayasofya Camii'ni teşrif ettiği görüldü. Bir yandan selâlar veriliyor bir yandan da Kur'an-ı Kerim'den ayetler okunuyordu.
O kutlu dakikaları nakleden Askerî Müze'nin kurucusu Ferik Ahmed Muhtar Paşa'nın Feth-i Celil-i Kostantiniye adlı eserinden ilk Cuma namazıyla ilgili bilgileri şöyle aktarıyor:
"Fethi müteakib en mühim hadise Ayasofya'da ilk Cuma namazının kılınmasıdır. Mimarlar ve işçiler geceyi gündüze katıp çalışarak Salı günü fetholunan şehrin en büyük kilisesinde Cuma'ya kadar lüzumlu tadilatı yaptıktan sonra padişah, emirleri, mücahitleri, gazileri ve büyük bir alay ve erkânla gelip içeri adımını atar atmaz, mabedin içinde ilahi bir gulgule yükseldi, hafızlar okumaya, müezzinler salalara, ezanlara başladılar.