Arama
Bağdat: Dicle kenarında bir inci
Abbasi Halifesi Mansur tarafından Dicle kıyısına kurulan Bağdat, Avrupa'nın tamamen karanlığa gömüldüğü Orta Çağ'da İslam'ın ışığını yayan bir meşaleydi. Beytü'l Hikme ile ilmin kurumsallaştığı başşehir, uzun yıllar boyunca İslam düşüncesinin beslendiği pınarlardan oldu. 1258 yılında Moğol istilasına uğrayan Bağdat'ın beş asırlık ilmi birikimi yok edildi. 1534 yılında Osmanlı'ya katılan Bağdat'ın tarihi serüvenini araştırdık.
◼ Beytü'l Hikme ile büyük bir ilmi merkez haline gelen Bağdat her ilim dalına dair eserlerin tercüme edildiği, şerh, haşiye ve telif faaliyetlerinin simgesi oldu.
◼ Özellikle İslam ulemasının burada toplanması, İslam düşüncesinde Bağdat'ın önemli bir noktada olmasına sebep oldu. Bağdat İslam medeniyetinin en belirgin simgelerinden birisi oldu.
◼ Tarihe bir gölge gibi çöken Moğol istilalarından en çok etkilenen şehir Bağdat oldu. İstila sonucunda Semerkant, Merv, Buhara ve Nişabur gibi İslam tarihindeki en güzel şehirler tahrip edilmişti.
◼ Cengiz Han'ın torunu, İlhanlı hükümdarı Hülagü Han 1258 yılında Bağdat'ı işgal ettiğinde şehri bir daha onarılamaz derecede hasara uğratmıştı.
◼ Halifenin öldürüldüğü olaylarda tam rakam hala tam olarak tespit edilemese de Bağdat'ta yüz binden fazla insan öldürülmüştü. Yaklaşık beş yüzyıl boyunca elde edilen tüm ilmi birikim yok edilmişti.
◼ Yakılmasının ardından İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular, Timurlular, Akkoyunlular ve Safeviler şehri ellerinde tuttu. Safeviler şehirde Sünni itikadın simgelerinden İmam Azam Ebu Hanife ve Geylani'nin türbelerini yıktırdılar. 1534 yılında Osmanlı tabiiyetine giren Bağdat ara ara İran işgaline uğrasa da IV. Murad Han tarafından 1638'de tekrar fethedildi.
◼ 2003'de ABD tarafından gerçekleşen Irak işgalinin simgesi, asırlarca İslam'ın en bilinen mümtaz şehirlerinden olan Bağdat'ın bir gece yarısı bombalanmasıydı.
◼ Dünyanın karanlıkta kaldığı dönemlerde dünyayı ilmi, zenginliği ve medeniyet tecrübesi ile aydınlatan Bağdat işgal süresince maddi- ve manevi olarak kasıtlı biçimde yok edildi.