Arama
Batılı seyyahların gözüyle Osmanlı'da temizlik
Osmanlı temizlik konusunda Avrupa'da bir benzerine rastlanmayan hamamlar yaparken, Avrupalılar yıkanmayı günah sayıyordu. İmparatorluğun hijyen tarihi, salgın hastalıklarla mücadele eden Avrupa ülkeleri için dünyaya örnek olacak şekilde gelişti. Osmanlı'nın su ve temizlik ile bu kadar yakından ilgilenmesi, "Temizlik, imandandır!" düsturundan geliyordu. İşte ecdadımıza hayran kalan Batılı seyyahların gözünden temizlik...
"Osmanlılar, yıkanıp temizlenmeyi hiçbir zaman ihmal etmez. takatten düşsse bile çocukları, uşakları veya hanımı vasıtısıyla yıkanıp temizlenirler. Öldüğü zaman cenazesi bile şeriat ahkamına göre yıkanıp temizlenmeden tabuta konulmaz. Oysa Avrupalılar, hastalandıklarında takatten düştüklerinden temizlik kaygısına umumiyetle unutuverirler."
A. Brayer
"İspanya'da ömrü boyunca iki kere yıkanmış hiçbir kadın ve erkek göremezsiniz. Türkler sık sık yıkanırlar. Türk hamamlarında bol su harcanır. Dünya üzerinde İstanbul kadar çeşmesi olan hiçbir şehir yoktur."
Pedro
"Müslümanlar camiye girmeden önce yıkanmak ve temizlenmek zorunda olduklarından, tüm camilerin çevresinde çeşmeler bulunmaktadır. Kutsal saydıkları bu alanda sergiledikleri sofuluk gerçekten takdire şayandır; girdikleri andan itibaren son derece dikkatli davranırlar."
Le Brun
"Türk evlerinde temizlik azami derecededir. Döşeme tahtaları halılar ve Mısır hasırlarıyla kaplıdır. Pabuçlarla kunduraların merdiven önüne bırakılması adettir. Bu yüzden odalarda, sofalarda çamurlara ve ayak izinlere rastanlamaz."
Thomas Thornton
"Türkler, Avrupa'da ekseriyetle tesadüf edildiği gibi, insanların yemek yedikleri yahut yıkanıp temizlendikten sonra tekrar yiyecekleri kaplarda köpeklerin yemesine müsaade etmezlerdir. Frenklerin bu hali, sık sık caiz görmelerinden dolayı onlardan köpekler diye bahsedilirdi. Çünkü Avrupa'da köpeklerin de kullanmış oldukları kaplarla yemek getirilirdi."
Josephus Grelot