Arama
Bayram alayı nedir? Osmanlı’nın tören coşkusundaki merasimleri...
Osmanlı'da farklı adetlerle karşılanan ve tören coşkusuyla yaşanıp uğurlanan bayramlara 15 gün önceden hazırlanılırdı. Bayramlarda, en çok önem verilen hadise padişahların bayramlaşma törenleriydi. Osmanlı padişahlarının bayram namazlarını kılmak için saraydan camiye gidiş ve dönüşleri sırasında bayram alayı denilen bir merasim düzenlenirdi.
Fatih Kanunnamesi'nde, sarayda düzenlenecek olan bayram törenlerine kimlerin katılacağı, bayramlaşmada hangi sıranın takip edileceği ortaya konulurdu. Bunun yanında üst düzey devlet görevlilerinin katıldığı ve hiyerarşinin gözetildiği bu törenlerde Topkapı Sarayı'nda divan meydanında kurulan tahtta oturan padişahın elini yahut eteğini öpme hakkına sahip olan rütbe ve mensup sahipleri de açıkça belirtilirdi.
Padişah Ortakapı'dan çıkınca Has Fırın tarafındaki duvarın önünde dizilmiş olan çavuşlar alkışa başlarlar, padişah da onları selâmlardı. Böylece saraydan çıkılarak camiye varılır, binek taşına geldiğinde padişahın çizmeleri çıkartılır ve özel bir pabuç giydirilirdi. Sadrazam ve yeniçeri ağası namaz kılacağı mahfil-i hümâyuna kadar padişaha refakat ederlerdi.
Namaz kılındıktan sonra alay aynı düzen içerisinde saraya geri dönerdi. Bayram namazı için yapılan bu gidiş ve dönüşe bayram alayı denilirdi. Sadrazam da dahil alaydakiler padişahı Ortakapı'ya kadar uğurlarlar, böylece bayram alayı sona ererdi.
Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra devletin yeniden şekillendirilmesi çabasına paralel olarak Osmanlı Sarayı'ndaki bayram kutlamalarında çeşitli değişiklikler olmuştu. Her şeyden önce devlet yönetiminde klasik rütbeler ve unvanların çoğu kaldırılmış yerine yenileri getirilmişti. Bu dönemdeki, yeniliklerden en önemlisi bayram sabahı yapılan törenle ilgiliydi.<
