Arama
Bir döneme ismini veren Köprülü Mehmed Paşa kimdir?
Osmanlı'nın en güçlü sadrazamı Köprülü Mehmed Paşa, imparatorluk tarihinde daha önce benzeri görülmemiş uygulamalara imza attı. Aldığı önlemlerle devleti tekrar eski gücüne döndüren Köprülü Mehmed Paşa, 17. yüzyılda devlet idaresinin ön saflarında yer aldı; 6 sadrazam ve birçok devlet adamı yetişen Köprülüler ailesinin de kurucusu oldu. Peki, Köprülü Mehmed Paşa sadrazamlık görevini kabul etmek için hangi şartları ileri sürmüştü? Ölüm yıl dönümünde hayatı hakkındaki bilgileri derledik.
◾ Sadrazamın işi oldukça zordu. Devlet otoritesi iyice bozulmuştu. Köprülü ilk iş olarak sadrazam olmasıyla makam kaybedenlere karşı kendisini emniyete aldı. Eski sadrazam sürüldü ve çevresi dağıtıldı. Devletin üst mevkilerine kendi adamlarını getirtti.
◾ IV. Murad devrinden itibaren İstanbul'da büyük bir güç haline gelen Kadızadelilere karşı harekete geçti. Mallarına el konularak liderleri Kıbrıs'a sürüldü. Bu hadise dışarıdan zayıf gibi görülen devletin, gerektiğine ipleri nasıl kolaylıkla ele alabildiğini gösterir. Yıllarca İstanbul'da istediklerini yaptıran, devlet işlerine müdahale eden Kadızadeliler bir günde bitirilmişti.
◾ Sadrazam, kendisine karşı çıkan sipahileri, yeniçerilerle sindirdi. Masrafları kısıp hazineye girmesi gereken paraları emniyet altına alarak bütçeyi denkleştirdi.
◾ Daha sonra Venedik ablukasını kaldırmak için harekete geçti. Gönderdiği donanmada bir topçunun açtığı ateş sonucunda Venedik donanmasının komutanlık gemisinin havaya uçmasıyla abluka bitti. Bozcaada ve Limni'nin geri alınmasıyla Boğazlarda emniyet sağlandı. Bu başarı ile sadrazamın prestiji arttı.
◾ Sadrazam senelerdir devam eden birçok isyana son verdi. Anadolu'da geniş çaplı teftiş başlatarak durumu şüpheli görülen asker ve ulemalar yakalattı. Köprülü sert tedbirlerle devlet otoritesini yeniden kurdu.
◾ Gerek onun gerekse oğlu Fazıl Ahmed Paşa'nın icraatlarıyla Osmanlı, kendisini toparlamış ve sitemin tekrar işler hale gelmesiyle İkinci Viyana Seferi'ne kadar yaklaşık çeyrek asır 16. yüzyıldaki güçlü görüntüsüne geri döndü.
◾ Köprülü Mehmed Paşa, 85 yaşına geldiğinde yaşlılığı iş görmesine engel olmaya başladı. Padişaha, kendisine halef olarak Halep beylerbeyliğine tayin edilen oğlu Fâzıl Ahmed Paşa'yı telkin etti. IV. Mehmed bunu kabul etti. Fazıl Ahmed Paşa, İstanbul'a babası öldüğü gün geldi.
◾ Bu durum Osmanlı tarihinde bir ilkti. Padişah göreve atayacağı kişiyi kendi isteklerine göre değil, eski sadrazamın telkinine göre seçiyordu. Sadrazamlık babadan oğula geçiyordu.
◾ Köprülü sülalesinden birçok devlet adamı çıktı. Köprülü ailesi Çandarlılarla birlikte Osmanlı tarihimizde en çok sadrazam çıkarmış ailedir.
◾ Köprülü ailesinden 6 sadrazam çıktı. Köprülü Mehmet Paşa, Fazıl Mustafa Paşa, Amcazade Hüseyin Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'dan başka Köprülüzade Fazıl Mustafa Paşa'nın oğlu Numan Paşa da 2 ay sadrazamlık yaptı.