Arama
Boşnak halkının kapanmayan yarası “Srebrenitsa”
Tarih 11 Temmuz 1995... Bugünden tam 28 yıl önce! Srebrenitsa, Ratko Mladic komutasındaki Sırp askerlerince işgal edildi. BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi. 3 gün içinde 8 bin küsur Boşnak, sadece Müslüman oldukları için öldürüldü. Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'nın ardından yaşanmış en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen Srebrenitsa Soykırımı, üzerinden çeyrek asırdan fazla vakit geçse de Boşnak milletinin kapanmayan yarası olmaya, yürekler yakmaya devam ediyor.
İşkence de gören Boşnak siviller, toplu mezarlara atıldı. Mezarların bulunmaması için cenazelerin yerleri değiştirildi. Kimlik tespiti yıllarca devam etti.
◾ Srebrenitsa'nın Sırp askerlerin eline geçmesinin ardından Hollandalılara sığınmak istemeyen Boşnakların bir bölümü de orman yolundan Boşnak ordusunun kontrolündeki bölgeye ulaşmak istedi.
◾ Orman yolunu seçenlerin büyük çoğunluğunun kaderi de BM üssüne sığınanların kaderiyle aynı oldu. Halk arasında "ölüm yolu" olarak da anılan orman yolundan giden binlerce Boşnak sivil, Sırpların kurduğu pusularda hayatını kaybetti.
◾ Öte yandan, Hollandalılara sığınanlar siviller de üsteki ilk gecenin ardından başlarına gelecekleri anlar. Daha ilk gece üsse gelen Sırplar, kimlik kontrolü yapıp keyiflerine göre bazı erkekleri götürür.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ'İN TOPLU MEZARLARI NASIL BULDUKLARINI ANLATTIĞI MEKTUBU
◾ Aradan 28 yıl gibi uzun bir zaman geçmesine rağmen hala binden fazla soykırım kurbanının cenazesinin bulunamamış olması ise Srebrenitsa yarasının hala kapanmamasının başlıca sebebi...
◾ Öldürüldükten sonra farklı toplu mezarlara gömülen ve ardından başka başka yerlere nakledilen cenazelerin birçoğu, bulunduğunda da tam olmuyor. Birçok aile yakının sadece az sayıda kemiğini, "en azından bir mezar taşı olsun" diyerek toprağa veriyor.
Srebrenitsalı Boşnak sivillerin sığındığı Hollandalı BM askerlerinin soykırımdaki rolü, aradan geçen yıllara rağmen tartışılmaya devam ediyor.
◾ Hollandalı askerlerin Srebrenitsa'dan uğurlanması öncesinde Mladic'in, Karremans ve ailesine çeşitli hediyeler vermesi de bir başka ilgi çekici detay olarak göze çarpıyor.
◾ Karremans hiçbir zaman yaşananlar yüzünden yargılanmazken, Hollanda devleti ise Srebrenitsa'daki soykırımdan "kısmen" suçlu bulundu.
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılında aldığı kararda, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen kanıtlar doğrultusunda Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.
◾ Savaş döneminde Bosnalı Sırpların lideri olan Radovan Karadzic de Sebrenitsa Soykırımı dahil birçok suçtan önce 40 yıl, ardından temyiz davasında müebbet hapse mahkum oldu.
Sırp komutan Mladic, ICTY'de görülen davada, aralarında soykırımın da bulunduğu birçok suçtan müebbet hapse mahkûm edildi.
◾ Kurban yakınlarınca 2007'de açılan davada, Lahey Bölge Mahkemesi, Srebrenitsa'nın işgali sırasında BM bünyesinde görevli Hollandalı askerlere sığınan 300 Boşnak sivilin Sırplara teslim edilmesinden Hollanda'yı suçlu buldu.