Arama
Cacabey Medresesi hakkında 15 bilgi
Türk-İslam kültür ve medeniyetinin muhteşem mimari özelliklerini yansıtan 800 yıllık Kırşehir Cacabey Medresesi ilk astronomi okulu, ilk rasathane ve modern füzelere benzeyen sütunları, gözlem kulesi özellikleri ile Orta Anadolu'da inşa edilen önemli bir eserdir. İşte dünyanın ilk astronomi okulu "Cacabey Medresesi" hakkında ilginizi çekecek 15 bilgi...
Medrese, kesme taş kapılı cephelere sahip enlemesine hafifçe dikdörtgen biçiminde bir yapıdır. Esas cephesindeki taçkapının etrafındaki kaplama şeritler halinde iki ayrı renkteki taşlardan yapılmıştır. Bina, Orta Asya'dan beri Türk mimarisinin her çeşit yapısında karşılaşılan bir avluya açılan dört eyvan şemasına uygundur.
Eyvanların üstleri beşik tonozlarla örtülüdür. Ortadaki kapalı avlunun üzerini ise bir kubbe örter. Evvelce üzerinde sadece bir aydınlık feneri olması gereken bu kubbenin ortası, buranın bir rasat merkezi olduğu hipotezini desteklemek gayesiyle günümüzde camekanla kapatılmıştır.
Bugün cami olarak kullanılan medresenin dış köşelerine yerleştirilmiş kıvrımlı köşe sütunları ilgi çekicidir. Binanın batı, kuzeydoğu ve kuzeybatı köşelerinde, duvara bitişik, alt tarafları değişik işlemeli füze biçiminde birer tane olmak üzere üst kısmı konik külahlı üç tane kule vardır. Bu kuleler zamanımızda kullanılmakta olan modern füzelerin 700 sene evvel Müslüman Selçuklu Türkleri tarafından savaşlarda kullanılan füzelerin maketini andırır. Medresenin giriş cephesinin sol tarafındaki kubbeli kare mekân, yapının bânisi Caca Bey'in türbesidir.
Türbeye soldaki eyvandan altı basamaklı bir merdivenle çıkılır. Kabartma bir süsleme ile çerçevelenmiş bir kapı, ortasında Caca Bey'in sandukasının bulunduğu türbenin içine geçit verir. Müstakil bir yapı gibi kümbet görünümünde tasarlanan bu mezar binasının kubbesi, piramit biçiminde taştan sivri bir külâh ile örtülmüştür. Kare plan, köşelerde üçgen biçiminde pahlarla sekizgen kasnağa dönüşür, bunun da üstüne külâh oturur.
Türbenin caddeye açılan penceresi mihrap biçiminde bir kavsara (Taçkapı, mihrap gibi yerlerin yarım kubbeye benzeyen üst bölümü) altındadır. Etrafını ise mukarnaslı bir çerçeve çevirir. Mukarnaslı kavsaranın altında ve hâcet penceresinin üstünde bulunan iki satır halindeki kitâbede, "dünyanın bir durak yeri ve her şeyin fâni olduğu" ifade edilmektedir. Pencere nişinin iki yanında korint üslûbunu andıran başlığıyla bir çift sütunçe yer alır. Fakat türbenin en ilgi çekici süslemesi, iç duvarlardaki çini yazı kaplamasıdır.
Kaynaklar: Semavi Eyice, "Caca Bey Medresesi", TDV İslâm Ansiklopedisi, Kırşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Konya Selçuklu Belediyesi