Arama
Çırpınırdın Karadeniz şiiri nasıl yazıldı?
İki devletin sevinç, keder, savaş ve barışta beraber olduğunu gösteren en güzel örneklerden biriydi Çırpınırdın Karadeniz şiiri. Ahmet Cevat'ın kaleme aldığı bu mısralar, yıllardır dillerden düşmeyerek aynı umudu ve sevgiyi insanların gönlüne nakşetti. Peki, Ahmet Cevat kimdir? Çırpınırdın Karadeniz şiiri nasıl yazıldı?
Çırpınırdın Karadeniz şiiri, iki devletin sevinç, keder, savaş ve hüzünde beraberliğini gösteren güzel örneklerden biridir.
▶ Ahmet Cevat, henüz Balkan Harbi'nin yaraları sarılmamışken Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na dâhil olduğunu öğrendi. Duyduğu heyecanla bir şiir kaleme aldı ve Türk milletine armağan etti: "Çırpınırdın Karadeniz, bakıp Türkün bayrağına"
▶ Ahmet Cevat, 15 Kasım 1914'te küçük masasının zayıf kandil ışığında, "Çırpınırdın Karadeniz" dizesiyle başlayan Hazar denizine seslendiği şiirini yazdı.
▶Bu dizelerde Balkan Savaşları sırasında efsaneleşen Osmanlı savaş gemisi "Hamidiye"nin kahramanlıkları övülür.
📌 Balkan Savaşlarında, Hamidiye Kruvazörü Rauf Orbay'ın komutasında Karadeniz'de görevlendirildi ve düşmanı birçok cephede mağlup etti. Bu, Orbay'ın halk arasında 'Hamidiye Kahramanı' olarak anılmasına vesile oldu.
📌 Çanakkale'den çıkan Hamidiye Kruvazörü; Ege Denizi, Akdeniz, Süveyş Kanalı ve Malta arasında 7 ay boyunca sancak dalgalandırarak efsaneleşti ve Balkan Savaşları sırasında hem halka hem orduya büyük umut oldu.
📌 Ahmet Cevat, kurtarıcı olarak gördüğü Osmanlı için yazdığı bu şiir ile sevinç ve mutluluğunu adeta ölümsüzleştirdi.
▶ Çırpınırdın Karadeniz, Azerbaycan'ın Osmanlı'ya duyduğu umut ve beklentinin bir yansımasıdır. Nitekim Osmanlı ordusu da Azerbaycan'ı hem İngiliz işgalinden kurtardı, hem de Rus ve Ermeni baskısına karşı kolladı.
Türkiye'nin al bayrağına 1914 yılında şiirler yazan Ahmet Cevat'ın Azerbaycan bayrağı için yazdığı ilk şiiri 1918 yılının Haziran ayına denk gelir.
ÇIRPINIRDIN KARADENİZ
Çırpınırdın Karadeniz,
Bakıp Türk'ün bayrağına
"Ah" deyerdin, hiç ölmezdim,
Düşebilsem ayağına.Ayrı düşmüş dost elinden,
Yıllar var ki, çarpar sinem,
Vefalıdır, geldi giden,
Yol ver Türk'ün bayrağına.İnciler dök gel yoluna,
Sırmalar düz sağ, soluna
Fırtınalar dursun yana
Selam Türk'ün bayrağına."Hamidiye" o Türk kanı
Hiç birinin bitmez şanı
Kazbek olsun ilk kurbanı,
Selam Türk'ün bayrağına.Dost elinden esen yeller,
Bana şiir, selam söyler
Olsun bizim bütün eller,
Kurban Türk'ün bayrağına
📌 Ahmet Cevat, Anadolu ve Azerbaycan'daki yoksullara yardım eden "Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi"ne üyesi olarak Batum'a gönderildi ve burada yetim çocukları sokaklardan toplayarak Bakü ve Tiflis'teki zengin ailelere evlatlık verdi.
▶ 1915'te Azerbaycan'dan işgal altındaki Batum, Kars, Ardahan, Sarıkamış, Trabzon ve Erzurum'daki Türklere ve Rus ordusuna esir düşen Osmanlı askerlerine yardım götüren heyette yer aldı. Ahmet Cevat bu bölgelerdeki gazilerin listesini oluşturarak maddi yardım dağıttı. Gördüğü herkesi Anadolu için yardıma çağırdı.
▶Yaralılara merhem oldu, esir düşenlerin ihtiyaçlarını karşıladı.
▶"Acara Mektupları", "Acara'da Dil", "Lazlara Kömek", "Suhum Yolundan", "Rize ve Trabzon Felaketzedeleri", "Batum Müslüman Birlik Cemiyetinden", "Gürcü Matbuatı ve Acara" makaleleriyle de buradaki gözlemlerini kaleme aldı.
▶ 1916'da ilk şiir kitabı Koşma'yı Bakü'de yayınladı. Onun kahramanlık şiirleri Osmanlı ordusunda efsaneleşti. Ziya Gökalp, 1918'de Yeni Mecmua'da kitapla ilgili şunları yazdı:
"Ruslarla savaştığımız sırada Kafkasya'da intişar eden bir şiir mecmuası elimize geçti. Koşma isimli bu kitabın nazımı Ahmet Cevat isminde bir Türk'tür. Bu milliyetperver şairin bütün şiirleri, Osmanlı Türklerine, ana vatana, orduya ithaf edilmiştir."