Arama
Cumhuriyet döneminde engellenen teknolojik hamleler
Osmanlı'da Sultan III. Selim ile başlayan, II. Mahmud ile devam eden ve II. Abdülhamid ile zirveye ulaşan ıslahatlar ve modernleşme hamleleri 1909 tarihinden itibaren rafa kalktı. Böylece yüz yılı aşkın ilerleme son buldu. Bu durumun eksikliği ve büyüklüğü özellikle İstiklal Harbi boyunca göze çarptı. 1923 itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti her açıdan yenilik hareketleri ile hareketlense de maalesef bazı isimler ve projeler bu süreçte kasıtlı olarak engellendi.
◾ Lakin bu durum zamanla değişti. Endüstri Devrimi ile beraber teknolojik anlamda Avrupa ülkelerini yakalayamayan Osmanlı savaşlarda eskisi kadar avantajlı konumda değildi.
◾ Sultan III. Selim'in ıslahat ve modernleşme hamleleriyle beraber teknoloji sahasında da önemli adımlar atan Devlet-i Aliyye ne yazık ki ömrünü gereği kadar uzatamadı.
◾ Cihan Harbi'nde fedakarane eylemlerin yetersiz kalması, Osmanlı mağlubiyetinin kesin olması da bir yönden teknolojik açıdan yetersiz olmamızdan kaynaklıdır.
◾ Özellikle İstiklal Harbi yılları var olan eldeki teknolojik imkanların yetersiz kalması sebebiyle epeyce sıkıntılı geçti. Lakin yeni kurulan Türiye Cumhuriyeti teknoloji açığını kapatmak için oldukça hızlı hareket etti.
◾ Ülkemizin Savunma Sanayi ve teknolojik anlamda modernleşmesini dört dönemde inceleyebiliriz. Bunların ilki 1923 - 1950 yılları arasıdır. Cumhuriyet'in ilanının ardından gelişme hamleleri maalesef 1938'de akamete uğrar. Bu tarihten 1950'ye kadar olan süreçte teknolojik hamleler engellenmeye çalışılır.
◾ 1950 - 1974 yılları arasını kapsayan dönemde ise, Demokrat Parti'nin milli hamleleri göze çarpsa da 27 Mayıs darbesi gelişmeleri bir makas gibi keser. Arkasından başlayan toparlanma dönemi ise sahici olmaz.
◾ 1979 - 1997 yıllarını kapsayan tarihi dönem milletin idaresini elinden alma olan 12 Eylül ve 28 Şubat darbelerinin gerçekleşmesinin yanında ekonomik olarak zor durumda kalınan bir aralıktır. Var olan hamlelerin devamı sağlanamaz.
◾ 2000 yılından itibaren atılan adımlar neticesinde bugün ülkemiz Savunma Sanayi ve teknik noktada çok önemli bir mevkidedir. Adımları atılan projeler artık hep tamamlanmakta hem de daima ileri yönde seyretmektedir.
İMKANSIZI BAŞARANLAR: İLK DÜŞMAN UÇAĞINI DEVİREN VECİHİ HÜRKUŞ
◾ "Çılgın Vecihi" olarak da tanınan, ülkemizdeki hava devrimini yapan, kendi milli avcı uçağını yapacak duruma gelen bir isimdir Vecihi Hürkuş... Kendisini en çok Yeşilçam'dan "Gülen Gözler" filminden hatırlarız.
◾ Türk havacılık tarihine adını altın harflerle yazıran Vecihi Hürkuş, İstanbul'da 18 Ocak 1896 yılında dünyaya gelir. Balkan Savaşı'ndan sonra Beykoz, Serviburun'daki esir kampına kumandan yapılır.
◾ Hürkuş'un çocukluk hayallerinden biri tayyareciliğin eğitimini almaktır. Bu sebeple Tayyare Makinist Mektebi'ne gider. Mezuniyetinden sonra 1. Dünya Savaşı'nda Bağdat Cephesi'ne makinist olarak gönderilir.
◾ Vecihi Hürkuş, 2 Şubat 1916'da bir uçak kazasında yaralanır. İyileşir iyileşmez okuluna devam eder ve Yeşilköy'deki Tayyare Mektebi'nden pilot diplomasıyla mezun olur.
◾ İstanbul'a döndükten sonra Kurtuluş Savaşı'nda keşif uçuşları yapan pilot Vecihi Hürkuş, bir Yunan uçağı düşürür. Uçaktan kalan parçalarla daha önce tasarladığı ilk Türk uçağı "Vecihi- kvı"yı üretir. İlk Türk uçağını uçurmak için izin alamaz buna rağmen o uçağı uçurur.
◾ Vecihi Hürkuş'un bu büyük başarısı cezasız kalmaz, kendisine ceza verilir ve askeri havacılıktaki görevine son verilir. Tayyare Mektebi'nde öğrenciler yetiştiren pilot, sivil havacılık şirketi kurmak ister ama bürokratik engellere takılır.
İLK UÇAK FABRİKASINI KURAN ADAM: NURİ DEMİRAĞ
◾ Ülkemizin müstesna şahsiyetlerinden Nuri Bey'e, Demirağ soyadını Mustafa Kemal Paşa verir. Demiryolu yapımında, milli uçak fabrikasının kurulması ve pilot yetiştirilmesi hususlarında büyük emeği ve özverisi vardır.
◾ Lakin o da ciddi engellemelerle karşılaşır. Nuri Demirağ'ın, Boğaz Köprüsü projesi reddedilir, Keban Barajı projesi ciddiye bile alınmaz. Hatta yabancıların tekelinde bulunan çimento işine girmek istediğini dile getirdiğinde izin dahi verilmez.