Arama
Cumhuriyet döneminde engellenen teknolojik hamleler
Osmanlı'da Sultan III. Selim ile başlayan, II. Mahmud ile devam eden ve II. Abdülhamid ile zirveye ulaşan ıslahatlar ve modernleşme hamleleri 1909 tarihinden itibaren rafa kalktı. Böylece yüz yılı aşkın ilerleme son buldu. Bu durumun eksikliği ve büyüklüğü özellikle İstiklal Harbi boyunca göze çarptı. 1923 itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti her açıdan yenilik hareketleri ile hareketlense de maalesef bazı isimler ve projeler bu süreçte kasıtlı olarak engellendi.
İMKANSIZI BAŞARANLAR: İLK DÜŞMAN UÇAĞINI DEVİREN VECİHİ HÜRKUŞ
◾ "Çılgın Vecihi" olarak da tanınan, ülkemizdeki hava devrimini yapan, kendi milli avcı uçağını yapacak duruma gelen bir isimdir Vecihi Hürkuş... Kendisini en çok Yeşilçam'dan "Gülen Gözler" filminden hatırlarız.
◾ Türk havacılık tarihine adını altın harflerle yazıran Vecihi Hürkuş, İstanbul'da 18 Ocak 1896 yılında dünyaya gelir. Balkan Savaşı'ndan sonra Beykoz, Serviburun'daki esir kampına kumandan yapılır.
◾ Hürkuş'un çocukluk hayallerinden biri tayyareciliğin eğitimini almaktır. Bu sebeple Tayyare Makinist Mektebi'ne gider. Mezuniyetinden sonra 1. Dünya Savaşı'nda Bağdat Cephesi'ne makinist olarak gönderilir.
◾ Vecihi Hürkuş, 2 Şubat 1916'da bir uçak kazasında yaralanır. İyileşir iyileşmez okuluna devam eder ve Yeşilköy'deki Tayyare Mektebi'nden pilot diplomasıyla mezun olur.
◾ İstanbul'a döndükten sonra Kurtuluş Savaşı'nda keşif uçuşları yapan pilot Vecihi Hürkuş, bir Yunan uçağı düşürür. Uçaktan kalan parçalarla daha önce tasarladığı ilk Türk uçağı "Vecihi- kvı"yı üretir. İlk Türk uçağını uçurmak için izin alamaz buna rağmen o uçağı uçurur.
◾ Vecihi Hürkuş'un bu büyük başarısı cezasız kalmaz, kendisine ceza verilir ve askeri havacılıktaki görevine son verilir. Tayyare Mektebi'nde öğrenciler yetiştiren pilot, sivil havacılık şirketi kurmak ister ama bürokratik engellere takılır.
İLK UÇAK FABRİKASINI KURAN ADAM: NURİ DEMİRAĞ
◾ Ülkemizin müstesna şahsiyetlerinden Nuri Bey'e, Demirağ soyadını Mustafa Kemal Paşa verir. Demiryolu yapımında, milli uçak fabrikasının kurulması ve pilot yetiştirilmesi hususlarında büyük emeği ve özverisi vardır.
◾ Lakin o da ciddi engellemelerle karşılaşır. Nuri Demirağ'ın, Boğaz Köprüsü projesi reddedilir, Keban Barajı projesi ciddiye bile alınmaz. Hatta yabancıların tekelinde bulunan çimento işine girmek istediğini dile getirdiğinde izin dahi verilmez.
◾ Bunun üzerine gözünü gökyüzüne çeviren Demirağ, Türkiye'nin tek motorlu ilk uçağını üretir ve bu durum çok büyük beğeni ile karşılanır.
◾ Hatta Türk Hava Kurumu tarafından 65 adet sipariş verilir. Hedeflerini büyüten Demirağ, 6 kişilik yolcu kapasitesi olan ilk Türk yolcu uçağını yaparak sonrasında başarılı uçuşlar gerçekleştirir. Ama her seferinde engelleme ve zorluklarla karşı karşıya gelir.
REDDEDİLEN GÜMÜŞ MOTOR
◾ Necmettin Erbakan, Mühendislik fakültesinin ilk yıllarından itibaren yerli ve milli motor üretimini düşler. Hayallerinde tank motoru üretmek vardır ve yaşıtları tarafından ciddiye alınmaz.
◾ Erbakan'ın yaşadığı dönemde İstanbul Belediyesi, yurt dışından alınacak belediye otobüslerinden hangisinin alınmasının uygun olduğu hususunda İstanbul Teknik Üniversitesi hocalarından bir rapor hazırlamalarını ister. Necmettin Erbakan'ın hocası da bu raporu ona hazırlatır ama sonuç fiyaskodur.