Arama
Dünyadaki ilk gıda standardı: Kanunname-i İhtisab-ı Bursa
Alışverişte ahlakı ve dürüstlüğü temel kılmak ve üreticiyi korumak maksadıyla kurulan Ahilik teşkilatı, İslam devletlerinde yüzyıllar boyunca ticaretin güven içerisinde yapılmasını sağladı. Osmanlı Devleti'nde teşkilat, daha sistematik bir hal alarak uygulanan standartları, Sultan II. Bayezid'in emriyle hukuki temellere dayanan bir kanunnameye dönüştürdü. Bu çalışma, dünyada gıda standardı anlamında gerçekleşen ilk düzenlemeydi. Peki, Kanunname-i İhtisab-ı Bursa ne tür kurallar barındırıyordu?
🔹 Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa kapsam bakımından oldukça geniş bir yapıdadır. Kanunda elma, nar, şeftali, üzüm, portakal, zeytin, ceviz, kavun, salatalık, soğan gibi çok sayıda sebzenin fiyatı ve pazara sunulma şekliyle ilgi düzenlemeler yer alır.
🔹 Ayrıca tüketim mallarının kalite standardına yönelik maddeler de bu kanunname kapsamına dahildir.
İslam uygarlığında tarım, ticaret ve iktisat hakkında 20 ilginç bilgi
🔹 Kanunnamenin şaşırtıcı bir diğer özelliği ise hizmet sektörüne yönelik bazı düzenlemeleri de içerisinde barındırmasıdır.
🔹 Kumaş türlerinin cinsi, fiyatı; ayakkabıların pazara sunulma şekli gibi pek çok konuda kurallar bu kanunnamenin kapsamına giriyordu.
🔹 Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa doğrudan tüketim mallarına yönelik düzenlemeler barındırmakla beraber; dolaylı yoldan kuyumcular, keresteciler, bakırcılar, gibi bazı meslek gruplarının çalışma düzeni ve uyguladıkları fiyat politikalarına dair düzenlemeler de içerir.
🔹 Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa'da öne çıkan en temel konular, kalite standardizasyonu ve narh konularıdır.
🔹 Kanunnamedeki standart, bir tüketim maddesinin belirli ölçülere, kurallara, yasaya ve kullanıma uygunluğunu denetler.
Tarihi kaynakların izinde Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatı
🔹 Kanunnamedeki narh kavramı, temel ihtiyaçları karşılayan ürünlerin fiyatlarına doğrudan müdahale edilerek belirli sınırları aşmasının önüne geçiyordu.
🔹 Ayrıca Osmanlı ekonomisinde fiyat politikasına temel teşkil eden narh, esnaf ve tüccar arasında doğabilecek haksız rekabeti önlemeyi amaçlıyordu.