Arama
Egemen güç olmanın sembolü: Osmanlı'da sikke
Para hiçbir zaman salt bir ekonomik değer unsuru olmamıştır. Kültürün, inancın, gücün, savaşın ve barışın, birliğin ve ayrılığın ifade edildiği bir mecra olmuştur. Kısacası para, aslında onun dilini bilenlerle konuşur. Osmanlı'nın ekonomik durumunun yanında mimarisi, sosyal ve kültürel yapısı hakkında bilgi edinmenizi sağlayacak sikkeler hakkında merak edilenleri derledik.
İlk İslam sikkeleri Emevîler döneminde Muâviye b. Ebû Süfyân'ın halifelik zamanına (661-680) aittir. Muâviye'nin gümüş sikkeleri Arap-Sâsânî sikkelerinin benzeri olup üzerinde Muâviye'nin adı ve unvanı yazılıdır.
Bu sikkelerdeki yazı Pehlevî dilinde olmasına karşılık "bismillâh" yazısı Arap harfleriyledir. Emevî Hükümdarı Abdülmelik b. Mervân, Bizans İmparatoru Herakleios'u iki oğluyla beraber tasvir eden altın solidusları örnek alarak benzer sikkeler bastırmıştır. Arka yüzde ayrıca kûfî tarzında besmele ve kelime-i tevhid bulunur (bismillahi lâ ilâhe illallah vahdehû Muhammedün Resûlullah). Böylece kelime-i tevhid İslâm sikkelerinde ilk defa kullanılmaya başlanmıştır.
Fatih Sultan Mehmed dönemine kadar Osmanlılar yalnızca iki madenden (gümüş ve bakır) sikke bastırmışlardır. Gümüş olanlar akçe, bakır olanlar mangırdır. Osmanlı Devleti'nin ortaya çıkışından sonra Selçuklu ve İlhanlılar'ın sikkeleri bir süre daha tedavülde kalmıştır. Osmanlı öncesindeki Beylikler döneminde Bizans sikkelerinin üzerine kontrmark vurulmak suretiyle geçerli kılındıkları İslami kontrmarklı Bizans sikkelerinin varlığı ile bilinmektedir.
Kontrmark: Sikkeye daha sonradan vurulan küçük bir damgadır.
''Ya Kostantiniyye beni alır, ya ben onu'' diyen genç sultan, zamanın en gelişmiş savaş teknolojisini de sonuna kadar kullanarak 1453 yılında kenti teslim almış ve yeni bir çağ açmıştır. Fatih Sultan Mehmed, fetihten 24 yıl sonra ''sultani'' adı verilen ilk Osmanlı altınını hicri 882 yılında İstanbul'da bastırmıştır.
Bu tarihten itibaren Osmanlı tahtına geçen tüm sultanlar kentte sikke darp ettirmiştir. Fatih bastırdığı bu altın sikkeyle artık hükümdarı olduğu Osmanlıların Akdeniz havzasında en önemli ekonomik aktörü olduğu gerçeğini tescil etmiştir. Bu sikke, aynı zamanda Avrupa ticaretinin en büyük takas aracı olan Venedik ve Ceneviz altın sikkelerine de önemli bir alternatif ve rakip oluşturmuştur. Fatih Sultan Mehmed, gümüş sikkelerinde ''sultan'' unvanını kullanmakla yetinmişti.
Sembolik olarak çok az sayıda basılan bu sikkeden günümüze de çok az sayıda örnek ulaşmıştır.
Bu altın sikke, ilk altın Osmanlı sikkesidir. Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fethetmesinin ardından 27 yıl sonra İstanbul'da bu sikkeyi darp ettirmiştir. En ender görülen Osmanlı sikkeleri arasındadır.
Sikkenin ön yüzünde ''Darib un nadri sahib ül izzi ve'n nasri fil berri ve ve'l bahri', arka yüzünde ise Sultan Mehmed bin Murad Han azze nasrahu duribe fi Kostantiniyye sene 882'' ifadeleri yer almaktadır.
Günümüz Türkçesi ile: Bu altını darp ettiren karada ve denizde izzet ve yardım, zafer sahibi Murad Han oğlu Sultan Mehmed Allah'ın yardımıyla aziz olsun. Kostantiniyye'de 882 senesinde darp edildi.