Arama
Fethin ilk meyvesi: Semt-i Saraçhane
Aşılamaz denen surları yıkarak destan yazan Fatih Sultan Mehmed, 29 Mayıs 1453'te medeniyetler beşiği olan İstanbul'u fethetti. Fethin ardından şehrin imar ve inşası için yoğun çaba sarf eden Sultan ll. Mehmed, tarihi yarımada içerisinde ilk olarak Saraçhane semtini kurdu. Mimari düzeni kökten değiştiren padişahın Saraçhane'yi kurması, esasında arkasında başka fikirler yatan stratejik bir karardı.
🔵 Çoğumuzun sadece bir semt olarak bildiğimiz Saraçhane; Bayezid'den devam ederek Şehzadebaşı'na kadar uzanan akstan Unkapanı ile Aksaray'a kadar uzanan tarihi yarımadada İstanbul'un topografik orta noktası üzerinde yer alır.
🔵 Kuruluşundan ardından Mısır Çarşısı, sosyal tesisler ve Mimar Sinan'ın Şehzadebaşı, Süleymaniye gibi eserleri Saraçhane'yi mamur bir semt haline getirir.
🔵 Sultan, Saraçhane'de Fatih Camii'nin ardından pek çok eser inşa ettirir. Külliyeler, çeşmeler, sebiller, camiler ve Bizans'tan kalan tarihi yapılar İstanbul'un kalbinde, toplumun ihtiyaçlarını gideren ve şehir yapılanmasının ilk nüvelerini hissettiren yapılar olur.
🔵 Saraçhane'nin mevcut dokusundaki önemli eserler şu şekilde sıralanabilir:
Burmalı Mescid, Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi, Dülgerzade (Dülgeroğlu) Mescidi, Firuz Ağa Mescidi, Su'nullah Efendi Camii, Halil Paşa Camii, Payzen Yusuf Paşa Mescidi, Haydarhane, Gazanfer Ağa Medresesi, Feyzullah Efendi Medresesi (Millet Kütüphanesi), Cedid Beşir Ağa Medresesi, Ebulfazl Mahmud Efendi Medresesi, Süleymaniye Camii, Şehzadebaşı Cami.
🔵 Tarihin her döneminde depremlerden payını alan İstanbul, Osmanlı devrinde de çeşitli afetlere karşı mücadele verir. Ancak Cumhuriyet döneminde Saraçhane'de gerçekleştirilen fiziki ve sosyal değişiklikler, İstanbul'da o güne değin görülmemiş tarihi yıkımlara sebep olur.
🔵 İstanbul'un imar yapısını düzenlemek üzere Türkiye'ye gelen Henry Prost'un 1923 - 1924 yılları arasında Saraçhane - Unkapanı arasında gerçekleştirdiği yol genişletme çalışmaları ve bulvar projesi, içerisinde Mimar Sinan eseri de olan pek çok tarihi yapıyı yok eder.
🔵 Bu mekanların kaybı, geri döndürülemez kültürel bilinç kayıplarına yol açar. Bulvar açılırken yıkılan yapıların bazıları şunlardır:
Azebler Camii, Kırkçeşmeler, Sekbanbaşı Mescidi, Azebler Hamamı, Burmalı Mescid'in Sübyan Mektebi, Firuz Ağa Mescidi, Çandarlı İbrahim Paşa Hamamı külhanlığı, Revani Çelebi Camii, Çandarlı İbrahim Paşa Hamamı, Saraçhanebaşı Karakolu binası, Saraçhanebaşı mescidi (Mimar Ayas Mescidi), Karagöz Mescidi (Muhtesib Karagöz Mescidi), Cedid Beşir Ağa Medresesi, Ahmed Şemseddin Efendi Medresesi, Sunullah Efendi Sıbyan Mektebi.
❗ Bir Bilgi
İstanbul'u yeniden imar etmek için Türkiye'ye davet edilen dönemin en ünlü mimarlarından Le Corbusier kadim kent için şu sözleri kullanır: "İstanbul en güzel, mevcut hali iledir"
🔵 Saraçhane, Osmanlı İstanbul'unda bir merkez olduğu gibi Roma ve Bizans'da da şehrin kalbi hükmündeydi. Çeşitli konut yapılarının ve sosyal alanların bulunduğu bir bölgeydi. Unkapanı Bulvarı açılırken yapılan kazılarda meydana çıkan parçalar bölgede Bizans'ın kurulu bir düzeni olduğunu ve çeşitli yapılanmalarla imar edildiğini gösterir.
🔵 Bölgede yer alan pek çok kemer, geç Roma ve erken Bizans dönemine ait su kemerleridir. Osmanlı hakimiyetindeyken de su taşımak için kullanılan kemerler, Kırkçeşme Su Yolu projesinin en önemli adım taşlarındandır.