Arama
Göçebe hayatın Türkler üzerindeki etkileri
Asırlar boyunca göçebe bir yaşam süren Türklere, bu hayat tarzının getirdiği pek çok farklı özellik vardı. Yerleşik hayata sahip olmadıkları dönemde çadır, at, avcılık gibi alanlarda kendilerini oldukça iyi yetiştirdiler. Gelin, göçebe hayatın Türklere neler kattığına birlikte bakalım...
🔷 Türkler, göçebe yaşam sürerken sürekli at üzerinde oldukları görülür. At onlar için hayatın vazgeçilmez bir unsurudur.
🔷 Dr. Başer, Türklerin daima at üzerinde olmalarının etkilerini şöyle anlatır:
"Atın dizginini bırakmamak ve istikametini daima güncel tutmak zorundadır insan. Bu da sürekli muhakeme ve karar halinde olmak demektir. Nesnel gerçeklikten koptuğu an hayatını kaybeder. Her an karar vermek zorundadır. Karar verme faaliyeti tereddütlerden uzak bir kişilik gerektirir."
🔷 Hayatları at üzerinde geçen Türklerin sahip olması gereken birtakım özellikler vardı.
↪ Yolunu ve yönünü kaybetmemesi için engebeli arazileri bilmeli, yıldız bilgilerine sahip olmalıydı.
↪ Mevsim şartlarına uygun kıyafet giymeliydi.
↪ Beslenme hususunda yanına özel yiyecekler almalıydı.
🔷 Göçebe ve at kültürüne alışmış olan Türklerin yürüyüş biçimlerinde dahi farklılık görülür. Nesilden nesile aktarılan yürüme tarzı yerleşik yaşama alışkın milletlere göre farklıdır.
🔷 "Arkadan yürüyüşüne baktığınızda bir kimsenin, hangi kültürden geldiğini tanırsınız. Yerleşik kültürün insanı ayağının tam topuğunun arkasıyla basar ve düz indirir ayağını. Süvari geçmişi olan kültürün çocuğu ise atın karnına sarılmaktan dolayı bacaklar yamulduğundan önce dış tarafından basar ve yamultarak indirir ayağını."
🔷 Kur'an'da üzerine yemin edilen hayvanlardan biri olan at, Türklerde hayatın tam içinde yer alan kadınlar için de oldukça faydalıydı.
🔷 Program sunucusu Doç. Dr. Can Ceylan, kadınlar ve at konusuna özellikle değinerek şu örnekleri verdi:
"Dedem nalbant olduğundan annem 7 yaşından itibaren ata biniyor. Ata binen kadınlar çok rahat doğum yapar. Üç çocuğunu da normal doğum ile gerçekleştirdi. Çünkü doğum için gerekli kaslar hazırlanıyor. Göçebe Türk toplumunda kadın, bugün tahayyül edilemeyecek kadar hürdü, çünkü altında at vardı."
🔷 Göçebe Türklerde bütün toplum kadını ve erkeğiyle süvariydi. Bütün toplum askeri sistem içerisinde bir yere sahipti.
🔷 Türklerde ordunun oluşmasının temelini Başer, şöyle anlattı:
"At sürülerinin sevk ve idaresi konusu önemlidir. Oradan örgütlenme kültürü oluşacak. Binlerce çobanın birlikte koordine etmesi bir kültüre bağlı. Binlerce kilometre kare bir alanda sürüyü sevk eden çobanlar haberleşmek zorunda. Borular ve davullarla haberleşen çobanlar, koordineli hareket ettiler. Bu da bugün ordu dediğimiz yapının doğmasını sağladı. Toplum at sürülerinin peşinde hayatına devam ettiği için bütün üyeler gönüllü bir şekilde katılır, disiplin kazanırlar."