Arama
Halil İnalcık'ın kaleminden Osmanlı hakkında bilinmesi gerekenler
Altı asır varlığını sürdüren Osmanlı, son dünya düzeniydi ve imparatorluğun tesirleri günümüze kadar devam etti. Yeryüzüne yeni bir nizam getirmek için atlarını süren Osmanlılar, İslam'ı yaymak adına birçok adım attı. Peki, Osmanlı'nın şeceresi nereye kadar uzanıyor? 1600 yılı neden "klasik çağ" olarak adlandırılıyor? İşte, Halil İnalcık'ın kaleminden Osmanlı'ya dair bilmeniz gerekenler...
🔸 Ankara Savaşı'ndan sonra Timur'un oğulları, 'şeceremiz Oğuz Han'a çıkar' diyorlar. Osmanlıları aşağılıyorlar. Cengiz'in soyu da Oğuz Han'a bağlanıyor. Oğuz, Avrasya'daki bütün step devletlerinde hükümdarların kendilerini bağladıkları meşru hâkimiyetin menşei olarak görülüyor.
🔸 Yıldırım Beyazid'den sonra Osmanlılar, Timur hanlarına üstünlük iddia ettikleri zaman, Yazıcızade Reşidüddin'den bu şecereyi alıp Osman Gazi'ye bağlıyor. Osman Gazi, onun babası Ertuğrul Gazi, onun babası Gündüz Alp, onun da babası Sungur derken Oğuz Han'a kadar geliniyor. Osmanlıların menşeinde bir Türkmen oymağı olduğu kesin.
🔸 Deniyor ki Osmanlı Devleti Bilecik'in Söğüt kazasında kurulmuş. Osman Gazi'nin kariyerinde, beylik yani devlet kuruluncaya kadar birtakım aşamalar vardır. Babası Ertuğrul gelip bir uç beyliği kuruncaya kadar Söğüt'te yerleşiyor. Bir aşiret olabilir ama bu beylik, bir devlet kurulması şeklinde yorumlanamaz. Osman, 1288'de Eskişehir yakınındaki tepede Bizans Tekfuru'nun elindeki Karacahisar Kalesi'ni fethetti.
Mehmet Akif'in derslerinde işlediği şiirler
🔸 Bazıları bunu, Osmanlı'nın kuruluş tarihi olarak yorumlamıştır. Ondan sonra Osman 1299'a doğru Eskişehir'den Bilecik'e kadar geniş bir bölgeyi fethetti. Yenişehir sınırında Bizans'a karşı yerleşti ve akınlara başladı. Bunun tarihi 1299'dur. Bu söylediğim tarihlerin herhangi birini beyliğin , devletin kuruluşu olarak alabilirsiniz. Ama bu aşamalardan hiçbiri, Bapheus Zaferi gibi çağdaş bir kaynaktan am tarihiyle teyit edilmemiştir. Ancak Osman'ın 27 Temmuz 1308'de Bizans ordusuna karşı kazandığı zafer, çağdaş Pachymeres tarafından zikredilmiştir. Bu nedenle bir tarihçi olarak 27 Temmuz 1302 tarihini alıyorum.
İslam biliminin Avrupa'ya aktarımı nasıl son buldu?
🔸 Yavuz Sultan Selim'in unvanları arasındaki Hadimü'l Haremeyniş Şerifeyn yani Mekke ve Medine'nin hizmetkârı unvanı en önemlisidir. Ancak 1258'de Hülagu Bağdat'ı alıp halifeliği ortadan kaldırdıktan sonra İslam dünyasında sultanlar halife unvanını kullandı.
🔸 Bütün İslam dünyasına yönelik olarak halife unvanını kullanan ilk sultan Kanuni Sultan Süleyman'dır. Gerçekten Süleyman, halife-i Rûy-i Zemin unvanını kullanmaya başladı. Fakat bunu gazada öncü sıfatına dayandırdı. İslam memleketlerine nerede bir Hristiyan taarruzu olursa, orayı desteklemeyi vazife bildi.
Tarihin seyrini değiştiren savaş: Dandanakan
🔸 Endonezya'ya Portekizlilere karşı bir askeri heyet gönderdi. Orta Asya'da Moskoflara karşı hanlara yeniçeriler yolladı. Rusların Kazan ve Astrahanlığı'nı istilası üzerine savaş kararı aldı. 1569 Astrahan Seferi bunun sonucudur. O, halifeliği İslam'ın koruyucusu gazi manasında kullanıyordu. Halifelik tarihinde başka önemli bir gelişme 18. asırda oldu.
🔸 Osmanlılar, Kırım'ı istila eden Ruslara karşı cihanşümul halifelik iddiasında bulundular. Kırım'da yaşayan halk Müslüman'dır; Müslüman olmaları dolayısıyla memleketlerinde şeriatın uygulanması, kadıların tayini ancak halifeliğin sorumluluğundadır, dediler. İşte o zaman dünyadaki bütün Müslümanlar üzerinde tek halife oldukları iddiası resmi bir antlaşmaya girmiş oldu.