Arama
Hilali dünyaya armağan eden kurumun öncüleri
İnsanlar arasında ayrım yapmaksızın ihtiyaç halinde herkese yardımda bulunan Kızılay, ilk olarak 1868'de kuruldu. 1877 yılında II. Abdülhamit'in himayesiyle Hilal-i Ahmer adını aldı. Cemiyeti kuran bir grup idealist doktor sayesinde 150 yıllık bu iyilik hareketi insanlara umut olmaya devam ediyor.
Devletin, Batılılaşma ve Batı ile birlikte hareket etme eğilimi olmasına karşın, hem uluslararası yardım dernekleri kurulması hem de savaş anında ulus ayrımı yapılmaksızın yaralıların bakımların yapılması, yararlıların saldırmazlık çerçevesi içinde kalmalarının görüşüldüğü ilk Cenevre Konvansiyonuna delege göndermedi. Fakat Osmanlı, Cenevre Konvansiyonuna katılmayan ülkelere tanınan bir yıllık süreyi kullanarak "bir fayda ummamakla birlikte bir mazarrat da gelmeyeceği" vurgulanarak 5 Temmuz 1865 yılında sözleşmeyi imzaladı.
1867 yılında Paris'te toplanan ilk uluslararası Kızılhaç Kongresi'ne Osmanlı İmparatorluğu, Macar asıllı Dr. Abdullah Bey'i gönderdi ve burada Dr. Abdullah Bey kuruluşun daimi üyeliğine seçildi. Daha sonra imparatorluk sınırları içinde Dr. Abdullah Bey'in ısrarlı girişimleri sonunda, Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa ve Kırımlı Dr. Aziz Bey'in de çabalarıyla, Tıbbiye Nazırı Marko Paşa'nın başkanlığında 11 Haziran 1868'de "Mecruhin ve Marda-yı Askeriyeye İmdat ve Muavenet Cemiyeti" kuruldu.
Böylece 150 yıllık bu iyilik hareketinin temelleri bir grup idealist doktor tarafından atıldı. 11 Haziran 1868'de 22, daha sonra 25 kurucu üye ile örgütlenen Cemiyet, Sultan Abdulaziz'den de destek gördü. Cemiyet'e 43'ü hekim olan 66 kişi kurucu üye kaydoldu.
Bu kurucu üyelerin arasında, Dr. Abdullah Bey, Marko Paşa, Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye-i Şahane Müdürü Kırımlı Aziz bey ve Serdar-ı Ekrem Ömer Paşanın yanı sıra Ömer Rüstü paşa, Veli Paşa, Serdar-ı Ekrem Ethem Paşa, Mr. Ch. Curtis, Baron Prokeschosten, Dr. Servicyan Efendi, Dr. Peştemalcıyan Paşa, Avusturya Sefiri gibi önemli isimler yer alır.
Marko Paşa kimdir?
1824 yılında Siros adasında doğan Marko Apostolidis, Rum asıllı bir Osmanlı hekimiydi. İkinci Mahmut tarafından açılan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahaneyi Tabip Miralay rütbesiyle bitirdi. 1851'de cerrahi kliniği şefliğine atandı. İyi bir hekim olmasından ötürü Mirlivalığa (Tuğgeneral) yükseltilen ilk hekim olma hakkını kazandı. 1861'de Sultan Abdülaziz'in hekimbaşılığına getirildi. 1871 yılında Tıbbiye-i Şahane Nazırlığı'na atandığında Ferik (Korgeneral) rütbesindeydi. 1878'de sonra II. Abdülhamit kendisini Meclis-i Ayan üyeliğine getirdi.
Marko Paşa'nın en büyük hizmeti Hilal-i Ahmer'in kuruluşunda gösterdiği samimi gayretlerdir. Dr. Abdullah Bey, Kırımlı Aziz Bey ve Ömer Paşa gibi çalışma arkadaşları ile beraber Cenevre Sözleşmesi'ne Osmanlı Devletinin imza atmasını ve Kızılhaç'a benzeyen bir kurumun Osmanlı toplumunda da oluşmasına yardımcı oldu.