Arama
İbn Haldun’a göre ideal eğitim 📚
İbn Haldun, İslam uygarlığının en parlak döneminin sonlarında yaşayan, medeniyetin kültür ve birikiminin mirası ile yetişen bir alimdi. Ömrünün ilk 20 yılını Tunus'ta, 26 yılını Cezayir, Fas ve Endülüs'te, 4 yılını yine Tunus'ta, son 24 yılını da Kahire'de geçiren İbn Haldun iyi bir eğitim gördü; küçük yaştan itibaren ilim ve fikir hayatına ilgi duydu. Farklı coğrafyalarda ve kurumlarda ilim öğrenmesi, onun eğitim anlayışını da etkiledi. Peki, İbn Haldun'a göre ideal eğitim nasıl olmalıydı?
Ona göre eğitim, bireyin sosyal hayattaki devamlılığını ve maddi olarak geçimini sağlamayı, meslek sahibi olması ve kültürünü aktarması için zorunlu bir süreçti.
İnsanın bilmediği şeyleri bilgi sahibi olanlardan öğrenmeye çalıştığını, öğrenmenin sadece bir ihtiyaç değil aynı zamanda bir mutluluk kaynağı olduğunu "Nefs idrakten hoşlanır" sözüyle dile getirdi.
Zekâ ve kavrama yeteneği bakımından coğrafi farklılık ya da üstünlüğün bulunmadığını savundu. Katı disiplin kuralları ve ceza yerine bireysel haklara saygı duyulan bir eğitim anlayışını benimsedi.
Eğitimdeki öğretim yöntemlerinin bireyleri özgürleştiren ve gelişime katkı sağlayan teknikler olması gerektiğini vurguladı.
Eğitim yöntem ve metotlarının öğrencilerin seviyelerine uygun seçilmesini, kolaydan zora, basitten karmaşığa göre düzenlenmesini isterdi.
Öğrenim ve ders sürelerinin planlanması konusunda, dersin gereğinden fazla uzamasının öğrencide kafa karışıklığına, bilgi kirliliğine, bilgiler arasında kopukluğa sebep olacağını ve kolay unutulacağını savunur.
Aynı zamanda bilgilerin gereğinden fazla soyutlanması ya da özetlenmesi durumunda öğrencilerin bunları anlamada zorlanacağını vurgular.
İbn Haldun'a göre insan, akıl ve düşünme yetisi ile öğrenme güdüsü olan, toplumsal yaşama bu yolla uyum sağlayabilen ve yaşamını sürdüren bir varlıktır.
Bilmediğini kavrama, diğer bireylerin bilgisine başvurma ve bildiklerini geliştirme arzusu duyar. Ona göre "İnsan tabiatı itibariyle cahil, ilim kazanma itibariyle âlimdir".