Arama
İbn Haldun’a göre ideal eğitim 📚
İbn Haldun, İslam uygarlığının en parlak döneminin sonlarında yaşayan, medeniyetin kültür ve birikiminin mirası ile yetişen bir alimdi. Ömrünün ilk 20 yılını Tunus'ta, 26 yılını Cezayir, Fas ve Endülüs'te, 4 yılını yine Tunus'ta, son 24 yılını da Kahire'de geçiren İbn Haldun iyi bir eğitim gördü; küçük yaştan itibaren ilim ve fikir hayatına ilgi duydu. Farklı coğrafyalarda ve kurumlarda ilim öğrenmesi, onun eğitim anlayışını da etkiledi. Peki, İbn Haldun'a göre ideal eğitim nasıl olmalıydı?
Onun sosyolog ve tarihçi kimliği eğitim alanındaki görüşlerine de yansıdı.
Yaşamı boyunca uzun yıllar farklı farklı coğrafyalarda yaşayan ve buralarda iyi bir eğitim gören İbn Haldun, dönemindeki toplumları eğitim yönünden gözlemledi, medreseleri birbiri ile kıyaslama imkânı buldu.
Eğitimle alakalı sorunları tespit eden İbn Haldun, bu sorunların çözümü için öneriler de sundu.
İbn Haldun, kaleme aldığı Mukaddime'de eğitimin sosyolojik ve psikolojik durumu, öğretim yöntemleri, sınıf yönetimi, çocuk eğitiminde belirgin ilkeler, öğretmen yeterlilikleri ve nitelikleri, öğrenmenin nasıl gerçekleştiği, din eğitimi, disiplinlerin analizi ve sınıflandırılması gibi konular üzerinde durdu.
İnsanı akıl ve ele sahip bir varlık olarak tanımlayan İbn Haldun, bilim ve sanat yapabilme özelliği bakımından insanın diğer varlıklardan farkını ortaya koymak istemişti.
Ona göre eğitim, bireyin sosyal hayattaki devamlılığını ve maddi olarak geçimini sağlamayı, meslek sahibi olması ve kültürünü aktarması için zorunlu bir süreçti.
İnsanın bilmediği şeyleri bilgi sahibi olanlardan öğrenmeye çalıştığını, öğrenmenin sadece bir ihtiyaç değil aynı zamanda bir mutluluk kaynağı olduğunu "Nefs idrakten hoşlanır" sözüyle dile getirdi.
Zekâ ve kavrama yeteneği bakımından coğrafi farklılık ya da üstünlüğün bulunmadığını savundu. Katı disiplin kuralları ve ceza yerine bireysel haklara saygı duyulan bir eğitim anlayışını benimsedi.
Eğitimdeki öğretim yöntemlerinin bireyleri özgürleştiren ve gelişime katkı sağlayan teknikler olması gerektiğini vurguladı.