Arama
İlk Dünya haritasını çizen el İdrisi İstanbul’u nasıl anlattı?
Doğu ile batının kesişim noktası olan İstanbul, yabancı seyyahların gözde şehriydi ve kaleme alınan eserlerde İstanbul'dan daima övgüyle söz edildi. O seyyahlardan biri de ilk Dünya haritasını çizen Müslüman âlim Şerif el İdrisi'ydi. İdrisi, bin yıl önce coğrafi incelemeler yapmak amacıyla seyahate çıkmış; İstanbul'a geldiğinde "Bütün Doğu Roma İmparatorluğu'nda İstanbul'la kıyaslanabilecek başka bir şehir yoktur" sözleriyle şaşkınlığını dile getirmişti.
Kitâbü Ruger veya Kitâbü nüzhet ül-müştâk fî ihtirâk el-âfâk adıyla anılan bu eser bir önsözden sonra, iklimlere göre Batıdan Doğuya doğru dünya ülkelerinden bahseder.
Yer adlarından bazıları Batlamyus'un coğrafya kitabından alınmıştır. Eser, zamanın bilinen bütün dünya ülkelerinden bahseder. Kitaptaki haritalar ise o zamana göre çok doğru ve ayrıntılıdır.
Birçok araştırmacının dikkatini çeken Nüzhet ül-Müştâk eseri ise coğrafi bölgelere göre düzenlenmiş ve üzerinde buna göre tercümeler ve çeşitli araştırmalar yapılmıştı.
Kitap Pierre-Amedee Jubert tarafından Fransızcaya tercüme edildikten sonra 1836 yılında yayımlandı.
İdrisî'nin bizzat İstanbul'a gelmediği öne sürülse de onun İstanbul hakkındaki ayrıntılı anlatımı bu fikri çürütür.
İdrisî, "Bütün Doğu Roma İmparatorluğu'nda büyüklük bakımından İstanbul'la kıyaslanabilecek başka bir şehir yoktur" diyerek İstanbul'a gidip hayran kaldığını belirtir.
1130 yılında İstanbul'a gelen İdrisî, buraya dair gözlemlerini şu sözlerle kaleme almıştı:
"Üçgen biçiminde bir yarımada üzerinde kurulu olan bu başkentin iki tarafı deniz olup, kara tarafında olan üçüncü kenarında Altınkapı vardır.
Şehrin toplam uzunluğu 9 mildir. 21 (10,5 m) yüksekliğinde ve 10 (5 m) yüksekliğinde bir ön suru olan çok güçlü tahkimat ile hem kara hem de deniz tarafından çevrilmiştir.
Dış sur ile deniz arasında yaklaşık 50 (25 m) kadar yüksekliği olan bir burç bulunur.