Arama
İmam Gazzali'nin Sultan Ahmed Sencer'e yazdığı tarihi mektup
Hüccet-ül-İslam İmam Gazzali, Büyük Selçuklu Devleti'nde Tuğrul Bey, Alparslan, Melikşah, Berkyaruk, Muhammed Tapar ile beraber son hükümdar Ahmed Sencer'in Horasan meliki olduğu dönemleri gördü. Kelam ve ahlak alimi Gazzali'nin aleyhinde bulunan bazı kimseler ona iftira atarak karalamaya çalıştı. Sultan Sencer konuya açıklık getirmesi için görüşmek istediğini bildirse de İslam alimi mazeret bildirerek gitmedi. Peki, Gazzali neden saraya gitmedi? Sultan Sencer'e gönderdiği mektupta ne yazıyordu?
📌 Gazzali'nin, üstün zekası ve çalışkanlığını gören hocası Cüveyni, Gazzali'ye usul-i hadis, usul-i fıkıh, kelam, mantık, İslam hukuku ve münazara alanlarında ilim öğretti.
📌Alparslan ve Sultan Melikşah'ın uzun yıllar vezirliğini yapan Nizamülmülk'ün daveti üzerine Bağdat'a gitti. 6 sene boyunca Nizamülmülk'ün yanında, Isfahan'daki Selçuklu sarayında telif ve danışmanlık yaptı.
📌Gazzali, Nizamülmülk'ün topladığı ilim meclisinde bulunan dönemin âlimlerince ilminin derinliği ve meseleleri izah etmekteki üstün kabiliyeti neticesinde iltifata değer bulundu.
📌İslam tarihinin en büyük müceddidi Gazzali, yaşadığı dönemde girdiği ilmi tartışmalarda, nazik ve nezih bir üslup kullandı; yüksek ilmi, hitabet, izah etme kabiliyeti ve zekâsıyla dikkat çekti. Nizamülmülk, parlak çalışmalarını gördüğü Gazzali'yi henüz 34 yaşındayken Nizamiye müderrisi olarak tayin etti.
Gazzali'nin ünü, Sultan Melikşah devrinde yayılmaya başladı.
📌Melikşah'ın vefatından sonra şehzadeler arasında yaşanan uzun taht kavgaları, devleti yıpratmış, dağılma sürecine sokmuştu. Bu dönemde Gazzali, kendini şüphelerden korumak için Nizamiye medresesindeki görevini bırakarak Bağdat'ı terk etti. Suriye ve Filistin'de herkesten uzak bir hayat yaşadı ve hac görevini yerine getirmek için Mekke'ye gitti. 1097 yılında Horasan'a döndü.
📌1106 senesinde Ahmed Sencer'in veziri Fahrülmülk'ün ricası üzerine üç sene Nişabur'daki Nizamiye medreselerinde müderrislik yaptı. Buradaki vazifesinin ardından memleketi Tus'a dönerek kendisi için yaptırılan medresede halkı irşad etti. Gazzali'nin hayatının son on yılı Horasan meliki olan Ahmed Sencer ile bağlantılıydı.
Ehl-i sünnete bağlı olan Sultan Sencer, bidatleri reddederdi. 60 sene hükümdarlık yapan Sultan, alimlere hürmet edip onları himaye ederdi.
📌Gazzali'yi kıskanan kişiler, "el-Menhul min Talikati'l Usul" adlı eserinden yola çıkarak İmam-ı Azam'ın aleyhinde bulunduğunu söyledi ve Melik Ahmet Sencer'e şikâyet etti.
📌Bunun üzerine melik, konuya açıklık getirmesi için Gazzali ile görüşmek istediğini bildirdi. Fakat Hüccet-ül-İslam mazeret bildirerek gitmedi ve bir mektup gönderdi.
İmam Gazzali'nin Sultan Ahmed Sencer'e gönderdiği mektupta şunlar yazılıydı🔽
"Bismillahirrahmanirrahim
Allah sizi hükmüyle hâkim kılsın ve bütün dünya hükümdarlarının değersiz kalacağı günden önce, size saadet sultanlığı bahşetsin.
Dünya sultanlığı nihayet doğu ile batı arasında mâlik olmaktan ibaret olup, insanoğlunun ömür müddeti de en çok yüz senedir. Cennet sultanlığı ise o kadar geniştir ki, ona kıyasla bütün dünya bir toz zerreciği gibidir.
Bu ebedî sultanlığa mâlik olmak, bütün cihan halkı için güç ise de doğunun sultanı için güç değil, kolaydır. Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: "Bir günlük adâlet icrası, altmış yıl ibadetten üstündür". Mademki Allah diğerlerinin altmış yılda kazanabileceğini senin bir günde kazanman için eline vasıta ve sebep vermiş, bundan daha büyük devlet ve başarı olur mu?