Arama
İslam dünyasında ilk operatör doktor İbnü’l Kuf
İbnü'l Kuf, İslam dünyasında ilk operatör doktor olarak bilinir. İslam uygarlığında yetişen, pek çok tıp âliminden teorik ve uygulamalı dersler alan İbnü'l Kuff, hem ortaya koyduğu yeni uygulamalarla hem de kaleme aldığı tıp eserleri ile tıp tarihine katkısı büyük bir isim. İbnü'l Kuff, Haçlılara karşı verilen mücadelede cerrahi tabip olarak Müslüman askerleri tedavi etmiş; Haçlı askerlerinin cesetlerine otopsi uygulayarak anatomik bilgilerini geliştirmiş ve insan vücudu üzerinde çalışma yapan ilk tabiplerden olarak bunu gelecek kuşaklara eserleri ile aktarmıştı.
Bilhassa hacamat türleri, sülükle tedavi, kırıkların acil bakımı, kemiği yerine oturtma ve sargılama konularında başarılar göstermiştir.
Hastaların zihnî ve fizikî sağlıkları ile tedavi sürecinde uygulanan yöntemlere büyük önem vermiş, karın bölgesi kesiklerini dikmek için uygulanabilecek teknik ve pratikleri ayrıntılı biçimde açıklamıştı.
Vücuttaki taşların çıkarılması ve sonda (kateter), fitil ve enjektör kullanımı konularına yenilikler getirmiştir.
Onun matematik, fizik ve metafizik gibi o dönemde felsefenin temel disiplinlerini oluşturan alanlarda da iyi bir eğitim aldığı, hatta gençliğinde İbn Sînâ'nın el-İşârât ve't-tenbîhât'ına bir şerh yazdığı kaydediliyorsa da yetişkinlik döneminde zamanının hemen tamamını tıp çalışmaları ile bu alanda eser yazımına ve ders okutmaya ayırdığı görülür.
ʿUmdetü'l-ıslâh fî ʿameli sınâʿati'l-cerrâh adlı eseri, İbnü'l Kuff'un, cerrahî ve anatomi üzerine yazılmış ilk müstakil kitap olma özelliği taşıyan ve bu alanlara birçok yenilik getiren en ünlü çalışmasıdır.
Hem teoriye hem uygulamaya dair bilgiler ihtiva eden 20 bölümden oluşur. Eserde insan anatomisi, organların yapısı, vücut suları (humörler) ve hastalıklarla ilgili açıklamaların yanı sıra farmakoloji, kateterizasyon ve cerrahî manipülasyon konularında bilgiler verilir.
Câmiʿu'l-garaz fî hıfzi's-sıhha ve'l-maraz adlı eseri ise 60 bölümden meydana gelir. Embriyolojiyle ilgili orijinal fikirlerin ileri sürüldüğü eserde çocuğun cinsiyetinin tahmini ve soya çekim gibi deneysel biyolojiye ait bazı kavramlar yorumlanmaya çalışılmakta, ceninin gelişim aşamalarına dair bilgi verilmektedir.
Ortaçağ Avrupası'nda da bilinen kitapta, anne sağlığı ve çocuğun büyümesi konuları ile çevrenin insan sağlığı üzerindeki etkisi de ele alınmıştır.
El-Usûl fî şerhi'l-Fusûl adlı eseri, Hipokratik külliyattan Kitâbü'l-Fusûl'ün şerhidir. İki kısma ve 24 alt bölüme ayrılan eserde Ebû Bekir er-Râzî'nin aynı kitabı yorumlarken ele aldığı meseleler tartışılmakta, bu arada tıbba dair orijinal görüşler ortaya konulmaktadır.
Dünya kütüphanelerinde çok sayıda yazma nüshası bulunan kitap Beşâre Zelzel tarafından muhtasar olarak neşredilmiştir.