Arama
İstanbul'da boğazın incisi 10 yalı camii
Avrupa ile Asya'yı birleştiren 8 bin yıllık geçmişiyle imparatorluklara başkentlik yapan İstanbul'un boğaz manzaralı camileri, asırlar boyunca şehrin güzelliklerine güzellik katmaya devam ediyor. Genellikle kalabalık cemaatleri olmayan bu camiler, caddeden bir adım atıp ayak bastığınız anda sükunetleriyle sizi dünyadan soyutlayabilecek huzur dolu ibadethanelerdir. İşte İstanbul'da boğazın incisi olan 10 yalı camii...
Caminin zemini sürekli su akıntılarının etkisinde olduğundan inşasından kısa bir süre sonra 1810 – 1811 yıllarında II.Mahmut'un devrinde değişikliğe uğramıştır. Son cemaat yeri değiştirilmiş ve minaresi yıkılarak iki yeni minare eklendiği gibi caminin güneyine muvakkithane, deniz kıyısında dört cepheli çeşme ve muvakkithanenin yanına hünkar dairesi inşa edilmiştir. 19. yüzyıl boyunca çeşitli onarımlar geçiren yapı, 1894 depreminde büyük hasar görür. 1969 yılında ise ciddi bir restorasyondan geçmiştir.
Beylerbeyi Camisi 13 Mart 1983 tarihinde bitişiğinde bulunan Debreli İsmail Paşa yalısında çıkan yangında kubbesinin ahşap bölümü zarar görerek çökmüştür. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından hızlı bir şekilde restore edilerek 29 Mayıs 1983 tarihinde tekrar ibadete açılmıştır. 2013 yılında Vakıflar müdürlüğü tarafından başlatılan restorasyon çalışmaları sona ermiş ve cami tekrar açılmıştır. Şu an hâlen kullanılır vaziyettedir.
Vaniköy Camii veya Vani Mehmet Efendi Camii, Vaniköy Caddesi üzerinde yer alan denize sıfır ağaçlar arasında gizlenmiş bir yapıdır. İstanbul Boğazı'nın hemen kıyısında yer alan Vaniköy Camii, Vani Mehmet Efendi tarafından Padişah IV. Mehmed'in verdiği arazi üzerine 1655'te yaptırılmıştır. Vani Mehmet Efendi Sultan 4. Mehmet zamanında "Hünkar şeyhi" sıfatıyla anılan nüfuzlu biridir. Vanlı olduğundan dolayı "Vani" olarak anılmıştır.
Vani Mehmet Efendi Camii, geniş dikdörtgen planlı, kagir duvarlı, kırma çatılı bir yapıdır. Tek minareli ve tek şerefeli olan bu caminin girişi batıdandır. Deniz tarafından bir duvar çeşmesi bulunan caminin koru tarafı yüksek sütunlarla sundurma şeklinde inşa edilmiştir. Sultan I. Mahmut zamanında ise camiye hünkar mahfili ilave edilmiştir.
Dolmabahçe Camii, Sultan Abdülmecit'in annesi Bezmialem Valide Sultan tarafından başlatılıp ölümü üzerine Sultan Abdülmecit tarafından tamamlanan ve tasarımı Nikogos Balyan'a ait olan sahil camilerinden biridir.
Asıl adı Bezmialem Valide Sultan Camii olan ama konumu nedeniyle Dolmabahçe Sarayı bütünü içinde düşünülüp birlikte anılan Dolmabahçe Camii, iki yılı aşkın bir yapım süreci sonunda 23 Mart 1855'te bir cuma töreniyle ibadete açılmıştır.
Dolmabahçe Camii, 19. yüzyıl Osmanlı mimarisinde pek çok önemli esere imzasını atan Nikogos Balyan tarafından Batı akımlarının en yoğun biçimde etkisini gösterdiği bir dönemde inşa edilmiştir. Bu dönemde barok, rokoko, empire (ampir) gibi üslûpların yerleşik sanat birikimi ve zevkiyle kaynaştırılması sonucunda ilginç bir yorumlama anlayışına gidilmiştir. Mimari açıdan bu tip camilerde önemli bir yenilik söz konusu olmazken asıl değişimin geleneksel çizginin, klasik oranların ve motif repertuvarının büyük ölçüde terkedilmesi suretiyle dış cephede ve süslemelerde gerçekleştirildiği görülür. Barok, rokoko ve empire tarzındaki süsleme özelliklerinin, geleneksel Osmanlı motiflerinin ve bezeme anlayışının yerini almaya başlaması dikkat çeker. Dönemin en önemli karakteri, mimariye "eklektik" (karma) yaklaşımın hâkim olması ve Batılı unsurların herhangi bir kurala bağlı kalmaksızın sınırsızca ve yer yer de Osmanlı ve İslâm unsurları ile karıştırılarak kullanılmasıdır. Bu bakımdan Dolmabahçe Camii, ait olduğu dönemin genel yaklaşımını ve sanat zevkini bütünüyle yansıtan tipik bir örnektir.
1948-1961 yılları arasında Hünkâr Kasrı ile birlikte Deniz Müzesi olarak kullanılan cami, müzenin yeni binasına taşınması üzerine tekrar ibadete açılmıştır. Bugün bakımlı durumda bulunan yapı, en son 1966 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.