İstanbul'un bilinmeyen 10 eski gazetesi
Türkiye'de modern mizahın ilk örneklerine 1870 yılında çıkan Diyojen gazetesinin yer verdiğini biliyor muydunuz? Ya da Ahmet Midhat ve Melih Cevdet tarafından çıkartılan "Devir"in, daha ilk sayısından yasaklandığını ve daha sonra "Bedir" ismiyle yayımlandığını? Sizler için, İstanbul'un bilinmeyen eski gazetelerini derledik.
Giriş Tarihi: 12.04.2019
15:03
Güncelleme Tarihi: 12.04.2019
15:45
CERİDE-İ TIBBİYE-İ ASKERİYE (1871)
Ceride-i Tıbbiye-i Askeriye (Askeri Tıp Gazetesi) Harbiye Nezareti Sıhhiye Dairesi 4. Şubesi'nce 1871 yılında yayınlanmaya başlanan, Türk askeri tıp camiasının yayınladığı ilk gazetedir. Gazete, Askeri Tıb Mecmuası olarak ad değiştirmiş ve 1921-1931 yılları arasında yayın hayatını dergi biçiminde sürdürmüş; 1931-1931 yılları arasında Askeri Sıhhiye Mecmuası, 1949-1956 yılları arasında Askeri Sıhhiye Dergisi adıyla yayınlamıştır.
1956-1998 yıllarında GATA Bülteni adıyla çıkmış olup, 1998 Eylül sayısından sonra Gülhane Askeri Tıp Akademisi Bülteni adı altında neşredilmiştir. Türk tıp tarihinin en eski yayınlarından biri olan Ceride-i Tıbbiye-i Askeriye'de Asaf Derviş Paşa, Halid Şazi Kösemihal, Hulusi Behçet gibi ünlü hekimlerin araştırma ve yazıları yer almıştır.
Bu matbuatın ilk yayınlanıştaki özgün adına sadık kalınarak gazete olarak sınıflandırılmıştır. Ancak 1921'den itibaren ismi değişerek ''Askeri Tıb Mecmuası'' başlığıyla yayın hayatına dergi biçiminde devam etmiştir.
Şakir Efendi tarafından 1868 yılında önce büyük, sonraları küçük boyutta çıkarılmıştır. İlerleyen zamanlarda ise boyutlar düzensiz bir hal almıştır. İmtiyaz sahipleri olarak görülmektedir. Altmış altı sayı çıkarmıştır. Genel konularda haber içerikli Muhib, ciddi bir hüviyete sahipse de halkın rağbet görmemiştir. Bunun bir örneği olarak küçük boyuttaki 16. sayıda yayınlanan şu şitayişkar açıklamayı abonelerinden ödenmeyen ücretleri talep etmişlerdir.
''Gazete sahibi imtiyazının lodos rüzgârı ile tagaddi ve poyraz rüzgârı ile te'aşi eylemesi ihtimalden idüğini inkâr edenler, bulunduğu takdirde güzeran eden 1284 senesi işbu 1286 Safer'ine kadar teklif ve tekellüfü bertaraf ederek, parasız pulsuz gazete alan abonelerimize müracaatla tashih-i meseleye ibtidar eylemlerini hassaten tavsiye ve ihtar ederiz.''
Muhib, Sultan Abdülaziz'in padişahlığı yıllarında (1861-1876), Takvim-i Vekayi, Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkâr gibi Türk basını tarihinde özel yerleri olan gazetelerin yanı sıra çıkartılmış daha sınırlı etkisi olan birçok ''küçük gazete''den biri olarak görülmektedir.