Arama
İstanbul'un fethinde zafer kazandıran Şahi Topunun sırrı
Fatih Sultan Mehmet, Peygamberimizin müjdelediği "İstanbul'un fethi"ni gerçekleştirme şerefine nail oldu ve şehrin semalarında İslam sancağını dalgalandırdı. "Yıkılamaz" sanılan surları yıkmayı başararak, yeni bir çağ açtı. Peki, İstanbul'un fethini sağlayan, Fatih Sultan Mehmet'in bizzat kendisinin geliştirdiği Şahi Topunun sırrı neydi? Yine kendi icadı olan havan topunu hangi amaçla kullandı?
Fatih, ordusuyla birlikte İstanbul'a girmek için sabırsızlanıyordu ancak toplar, surlarda yalnızca küçük delikler açıyordu. Bunun üzerine Urban Usta, topların duvarda bir üçgen oluşturacak biçimde ateşlenmesi gerektiğini, ardından daha büyük çaplı gülleler ile üçgenin tam ortasına ateş edilmesi gerektiğini söyledi.
Ertesi gün Fatih, topçulara bu yöntemle ateş edilmesini buyurdu. İlk denemenin yapıldığı Aya Romanos Kapısı'nın surları, üzerindeki kuleler ve burçlarla beraber anında çöktü. Yöntem, işe yaramıştı.
Topları devamlı olarak ateşleme olanağı ise yoktu. Açılan gediklerin, Bizanslılar tarafından hemen kapatılması üzerine Fatih, topların daha sık ateşlenmelerini emretti.
Top soğumadan yapılan ikinci bir atış sırasında toplardan biri parçalandı ve etrafındaki askerlerden birkaçı öldü.
Atıştan sonra ısınan topun soğutulması gerekiyordu. Bunun için atıştan sonra topun namlusunun içerisine zeytinyağı dökülmeye ve namlu yağlı keçelerle sarılmaya başlandı.
Topların birden soğuması da tehlikeliydi çünkü çatlayabilirdi. Bu yüzden soğuyan topa barut konulduktan sonra tokmaklarla sıkıştırılıyor, daha sonra da güllesi konularak ateşleniyordu. Bu işlemler uzun sürdüğü için, bir top günde ancak 6-7 atış yapabiliyordu.
Sultan Mehmet büyük toplarla ilk olarak Kaligaria (Eğri Kapı) surlarını dövmeye başladı. Ancak bu bölgedeki tahribat sınırlı olunca, San Romano Kapısı'nın karşısına geçti. Burası daha sonra bu toplardan ve gördüğü tahribattan dolayı "Topkapı" olarak anılacaktı.
Urban'ın döktüğü büyük top ise, İstanbul kuşatmasının onuncu gününde parçalandı. Kaynaklara göre, topu döken usta Urban, bu olay sırasında hayatını kaybetti. Topun parçaları kullanılarak yeniden yapılmak istendiyse de, bu başarılamadı.
Haliç'te demirli bulunan Bizans donanmasına karşı da top kullanılması düşünülmüştü. Ancak Galata Surları buna engel oluyordu. Yüksekten, görüş alanı olmadan atış yapabilecek yeni bir topa ihtiyaç vardı.
Bu topun belirli bir hesaba göre konuşlandırılması ve atışını üst bir açı grubu ile yapması gerekiyordu. Fatih Sultan Mehmet, böyle bir topun krokisini ve balistik hesaplamalarını bizzat kendisi çizdi. Topçularına bunu izah etti ve böyle bir top yapmalarını istedi.