Arama
İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumu; Sahn-ı Seman medreseleri
İstanbul'un fethinden sonra şehri kültür, sanat ve bilim merkezi haline getiren Fatih Sultan Mehmet, aynı zamanda şehrin ilk yükseköğretim kurumu olan Sahn-ı Seman medreselerini kurdu. Ali Kuşçu'nun düzenlediği medresenin ders programı, uzun yıllar kullanıldı. Fatih Sultan Mehmet'in de kitaplığında bulunan Risale-i Muhammediyye gibi eserler talebelere okutuldu.
Medresenin on dokuz odasından ikisi muîdlere, ikisi hizmetlilere, kalan odalar ise talebeye ayrıldı. Oda sayısının toplamı zamanla 152'ye ulaştı. Sadece talebeye ayrılan oda sayısı 120'ydi.
İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumu olan Sahn-ı Seman, Fatih Külliyesi içindeki en yüksek düzeyli medreseydi. Medrese sekiz bölümden oluşurdu. Sahn-ı Seman Medresesi, şekil bakımından günümüzdeki camileri andırırdı.
Fatih'in İstanbul'u 'ilim yuvası' haline getirdiği 3 medrese
Fatih Sultan Mehmet, medresenin ilmi çalışmalarının yanında, öğrencilerinin çalışmalarını da izlerdi. Talebelerin adlarını, durumlarını, aldıkları görevleri yazdığı bir defteri olduğu söylenir. Öyle ki bazen talebelerin sınav heyetlerinde başkanlık ederdi.
Fatih Sultan Mehmet'in sanat ve bilim adamlarına gösterdiği ihtimam ve Sultan'ın teşvikleriyle, İstanbul'un bilim merkezi haline gelmesi, dönemin önemli âlimlerinin şehre gelmesini sağladı. Bunlardan biri matematik ve astronomi âlimi Ali Kuşçu'ydu.
İlk olarak Uzun Hasan'ın elçisi olarak İstanbul'a gelen Ali Kuşçu'nun bilgi birikimine hayran olan Fatih Sultan Mehmet, onun İstanbul'da kalmasını rica etti. Fatih'in ricasını kabul eden Ali Kuşçu, elçilik görevinin bitmesinden sonra İstanbul'a doğru tekrar yola çıktı.
Ali Kuşçu, yol boyunca büyük törenlerle, armağanlarla karşılaştı. İstanbul'da kendisini karşılayanlar arasında İstanbul kadısı Hocazâde de vardı. Fatih Sultan Mehmet, huzuruna kabul ettiğinde Ali Kuşçu'ya Hocazâde'yi nasıl bulduğunu sormuş, o da "Acem'de Rum'da benzeri yok" deyince Fatih de "Arap'ta da benzeri yoktur." demiştir.
Ayasofya Medresesi'ne müderris olarak tayin edilen Ali Kuşçu, aynı zamanda Sahn-ı Seman medreselerin programını düzenlediği söylenir. Ali Kuşçu tarafından düzenlenen programlar, 19. asra kadar kullanıldı.
Buradaki medreselerde alanında uzman âlimler müderris olarak görevlendirilir, müderrislerin yardımcıları olan muidlerin de okutulacak dersleri teferruatlı olarak anlayabilecek düzeyde olmasına dikkat edilirdi.