Arama
İstanbul’un kaybolan hazineleri
Tarihi şehirler, insanı çepeçevre kuşatan eski eserleri sayesinde canlılıklarını muhafaza eder. Sadece muhteşem büyük yapılarla değil, sokak aralarında kalan küçük ama bir o kadar kadim eserler ile şehrin ruhu korunur. İstanbul'da maalesef son yüzyıl içinde birçok cami, mescit ve çeşme imar planları adı altında yapılan yıkımlarla ortadan kaldırılmıştır. Eskiden İstanbul siluetini süsleyen ancak şimdi yerlerinde olmayan eserleri tanıyalım...
SÜLEYMAN SUBAŞI CAMİİ
🔸 Cami, Haliç üzerinde Galata tarafındaki Azapkapı'yla Unkapanı'nı birleştiren Atatürk Köprüsü'nün ucundaki düzlükte bulunuyordu.
🔸 Unkapanı Camii olarak da adı geçen bu eser, Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşadığı bilinen Süleyman Subaşı tarafından yaptırılır. Sultanın vefatının ardından caminin yanması üzerine ihya edilir.
🔸 19. yüzyılın ikinci yarısında caminin önemli bir değişikliğe uğradığı ve bütünüyle yıktırılarak yeniden inşa edildiği bilinir. 1940 yılında Atatürk Köprüsü inşa edilirken de tamamen ortadan kaldırılır.
MERZİFONLU KARA MUSTAFA PAŞA CAMİİ
🔸 Gerekçesi anlaşılmadan yıktırılıp ortadan kaldırılan tarihi eserlerden biri de Karaköy'deki Merzifonlu Kara Mustafa Paşa veya kısaca Karaköy Camii'dir.
◾ Bu caminin yerinde daha sonraları büyük bir şöhrete erişmiş olan İtalyan mimar Raimondo Daranco'nun inşa ettiği çok değişik üslupta bir cami bulunuyordu.
YEDEKÇİLER CAMİİ
🔸 Karaköy İskelesi'nden Kadıköy'e gidenler Topkapı Sarayı'nın eteğinde Sarayburnu ile Ahırkapısı Feneri arasında sahilde bir cami görürlerdi. Etrafında hiçbir yapı olmayan bu küçük ibadet yeri, kendi haline bırakılır.
◾ Bu küçük cami, aslında sarayın başta gelen hizmetlilerinden Bostancılar Ocağı'nın bir bölümünün mescidi olarak inşa edilir.
🔸 1930'lara doğru çevresi bütünüyle boşaldığından bakımsız kalır. Yine de yarı yıkık minaresi ile uzun yıllar varlığını korur. Daha sonra harap görüntüsünün verdiği rahatsızlık bahane edilerek önce minaresi yıktırılır, binası da mesken gibi kullanılır. Ardından bütünüyle yıkılır.
KAZASKER ABDURRAHMAN CAMİİ
🔸 Kayıp yapılardan biri de Topkapı Sarayı'na uzanan ana caddenin kenarında bulunan Kadıasker (Kazasker) Abdurrahman Efendi Camii'dir.
🔸 Bilinen üzere 1918'de vuku bulan yangında yalnız kagir kısımları ayakta kalacak şekilde yanar. Bu, Osmanlı İstanbul'u için büyük ve yeri doldurulamaz bir kayıptır.
BALIKPAZARI İSKELESİ MESCİDİ
🔸 Balıkpazarı İskelesi Mescidi, Karaköy Köprüsü'nün başlangıcı ile Zindanhanı arasında bulunan alandaydı. Hadikatül Cevami'nin verdiği bilgiye göre ilk olarak Sultan II. Mustafa döneminde adı bilinmeyen bir kadın tarafından yaptırılır. Bu küçük ahşap cami, 1774 yılında yanar ve bir süre yeniden yapılmadan kalır.
🔸 Daha sonra onarılan cami, 1940'lı yıllara kadar ayakta kalmıştır. Ancak ne yazık ki bir süre sonra da bütünüyle yıktırılıp ortadan kaldırılır.
Hadikatül Cevami nedir?
Hüseyin Ayvansarâyî'nin (ö. 1201/1787) XVIII. yüzyıl sonlarına kadar İstanbul'da mevcut cami, tekke ve zâviyeler hakkında bilgi veren eseri.