Arama
İstanbul'un tarihe damga vuran 10 önemli olayı
Takvim yaprakları 22 Ağustos 1509'u gösterdiğinde, 'Küçük Kıyamet' olarak anılan ve 45 gün süren olayın, İstanbul Depremi olduğunu biliyor muydunuz? Ya da 1954'ü… İnsanlar boğazdan yürüyerek geçtiler. Evet, bildiğimiz boğaz, İstanbul Boğazı. Deniz dondu. Deniz asfalta döndü. Nasıl peki, ne oldu da böyle oldu? Sizler için, binlerce yıldır yerleşime sahne olup on altı yüzyıl boyunca birçok imparatorluğa başkentlik yapan İstanbul'un tarihe damga vuran 10 önemli olayını derledik.
1954'ün24 Şubat'ında İstanbul Boğazı tarihte son defa buzlarla kaplanmıştı. 1929 yılında olduğu gibi, yine Tuna'dan Karadeniz'e inen büyük buz kütleleri İstanbul'a kadar gelmiş Anadolu yakasında Çengelköy ve Kanlıca, karşı tarafta Büyükdere ve Ortaköy kıyıları başta olmak üzere Boğaziçi'ndeki birçok semtin kıyılarını doldurmuştur. Hatta bu günlerde Poyrazköy ile Rumeli kavağı arasında denizin üstünde yürüyenleri görmek, kayıklarla buzların yanına giderek üzerlerine çıkıp hatıra fotoğrafları çektirmek mümkün olmuştur. Diğer taraftan, doğal olarak şehir hatları seferleri iptal edilmiş, şehrin deniz trafiği durmuştur.
Boğaz'da buzların görüldüğü günlerin öncesinde ve bu ilginç olayın yaşandığı günlerde hava hakikaten çok soğuk ve İstanbul yaşanması güç bir şehir haline almıştır; ancak İstanbullu bundan sonra ne bir daha böyle bir soğuya ne de haliç veya Boğaz'daki, bu olağanüstü doğa olayına şahit olabilmiştir.
Ercüment Ekrem Talu, sinemanın İstanbul'daki ilk gösterimini şu satırlara anlatmaktadır: '' Derken ortalık birdenbire karardı. Zifiri karanlık içinde elini aradı; buldum ve bir tehlike karşısında imişim gibi sımsıkı kavradım. Arkamızdaki sıralardan ışıklar fışkırıyordu. Karanlığın vaziyet icabı olduğunu kimse takdir edemediğinden, pencerelere örtülen siyah perdelere itiraz ediyorlardı.''
Yukarıda anlatılan film, 'Bir Trenin Ciotat Garı'na Varışı' idi. Bu ve diğer filmler İstanbul, özellikle de Beyoğlu ahalisi tarafından büyük bir hayranlık ve şaşkınlık izlenmişti. İstanbul'da halka açık ilk sinema filmi gösterimi, bir Polonyalı olan Sigmund Weinberg tarafından, 1896 yılında gerçekleşmişti. Sigmund Weinberg, yurtdışından başta fotoğraf malzemeleri olmak üzere gramofon gibi birçok teknolojik buluşu Osmanlı'ya getiren kişidir. Bu ilginç adam, sonraları Fransız Pathe Kardeşler film şirketinden Türkiye temsilcisi olmuşlardır. Weinberg, İstanbul'a ilk daimi sinema salonunu da, 1908 Tepebaşı'ndan açtığı Pathe Sineması'yla kazandırmıştır.
İstanbul tarihindeki en yıkıcı afetlerden biri olması nedeniyle Küçük kıyamet olarak nitelendirilen bu depremde hayatını kaybedenlerin sayısıyla ilgi 5 bin ila 15 bin arasında rakamlar verilmektedir. Can kaybının bu denli fazla olmasının önemli bir nedeni olarak depremin gece meydana gelmiş olması gösterilmişti. Artçı sarsıntıların bir buçuk ay devam ettiğ 1509 depreminde yüzün üzerinde camii ve mescit, bin yüz kadar ev ve sayısız dükkan tamamen yıkılmıştır. Deprem sırasında denizin yükseldiği ve şehrin alçak kesimlerini su bastığı da söylenir.