Arama
Kadim kültürün zinde mirası: İstanbul mimarisi
Tarihin her döneminde konumu ve içerisinde barındırdığı yapılarla bu toprakların göz bebeği olan İstanbul, 1453 yılı itibariyle İslam dünyasının sönmez ışığı, nadide incisi oldu. Her sokağı bir mimari eser ile süslü olan Osmanlıların kalbi; kültürel, mimari ve edebi olarak düşünce dünyamızın doruk noktasını temsil etti. Kültür tarihimizin canlı tarihi olan İstanbul'u sizler için mimari açıdan ele aldık.
🔹 Fatih Sultan Mehmed İstanbul'u fethettikten sonra Osmanlı mimarisinde devrim niteliğinde değişiklikler yapar. O güne kadar düzenli ve teşkilatlı bir şekilde ilerlemeyen imar faaliyetlerini Hassa Mimarlar Ocağı isminde bir teşkilat kurarak buraya bağlar. Mimar Sinan dönemindeki imar faaliyetlerinin başarılı olmasında Fatih Sultan Mehmed'in katkısı büyüktür.
▶ Yazar Çağrı Başkut Fatih'in bu çalışmalarına dikkat çekerken ll. Mahmud devrine gelindiğinde Osmanlı mimarisinin ikinci köklü bir değişikliğe uğrayarak, özellikle boğaz kenarında yangınlara dayanıksız ahşap saraylar yerine giydirme cepheli, boğaza bakan cepheleri mermer kaplı, kült bir mimari stile geçildiğine dikkat çekti.
▶ Dr. Mimar Sinan Genim, Boğaziçi'ndeki yenileşmenin had safhaya ulaştığı dönemin III. Ahmet dönemi olduğunu ifadelerine eklerken, yenileşme hareketinin saray ve konak yaşantısının neredeyse her tarafına sızdığını da belirtti. Bu yenileşme hareketinin toplumda bazı kesimler tarafından isyanla karşılandığı, Sadabad Sarayı'nın ve bölgede yer alan 140'a yakın köşkün yarısının bu isyanlar sebebiyle yıkıldığı, konuşmada geçen bir diğer önemli konuydu.
🔹 Osmanlı'nın Peygamber Efendimiz'in (SAV) emaneti düşüncesiyle imar ve inşa ettiği İstanbul, kültürel ve mimari olarak korunması gereken, dünya çapında eşsiz sayılabilecek ve bir örneğine daha rastlanılmayacak yapılarla donatılan tarihi bir kenttir.
▶ Mimar Genim, İstanbul'daki bu tarihi yapıların kültürel bir mirastan ziyade 'emanete sahip çıkmak' anlayışı çerçevesinde gelecek nesillere aktarılacak ve korunması gereken 'kültürel bir emanet' olarak addedilmesi gerektiğinin altını çizdi.
🔹 İstanbul'un tarihsel topoğrafyasının en önemli mimari unsurları arasında Mimar Sinan dönemi yapıları bulunur. Mimar Sinan'a atfedilen 400'ün üzerinde yapının büyük bir bölümünün İstanbul'da inşa edilmiş olması, Sinan'a, İstanbul'un derin geçmişinde binlerce yapı ustası ve mimar arasında tartışmasız en ayrıcalıklı konumu sağlar.
▶ Başmimarlığı döneminde inşa ettiği yüzlerce yapı, tasarladığı onlarca şaheser, payitahtın sokaklarına ilmek ilmek işlediği her bir taş Mimar Sinan'ı "İstanbul'un mimarı" olarak anmayı gerektiren önemli nedenlerdir.
🔹 İstanbul mimarinin ve tarihin müşahhaslaştığı şehirlerin başında gelirken hem hükümdarlarla kurduğu bağ ile hem de imparatorluk şehri olmanın gereğini yerine getiriyor olması hasebiyle imparatorluğun yekunu için benzerlik taşıyan mekan ilişkilerinin örneğini oluşturdu.
Müşahhas nedir?
Somutlaşan, özgünleşen örnek
▶ Deyim yerindeyse, bütün Osmanlı şehirlerinin "istikametine" yön veren İstanbul, imparatorluk algısının en somut göründüğü mekan oldu. Bu güzide şehir tüm güzelliği, zarafeti, ihtişamı ile hâlâ ziyaretçilerini hayranlık içerisinde bırakmaya devam ediyor.