Arama
Kanuni Kudüs’e nasıl hizmet etti?
Kudüs, İslam'ın ilk kıblesi, Müslümanlar için üç mübarek beldeden biri ve Miraç hadisesinin başlangıç noktası… Peki, Kanuni Sultan Süleyman'ın bu mukaddes şehre nasıl hizmet ettiğini biliyor musunuz? Kudüs'ün harap halinin haberini alan Kanuni, "Dimesünler ki çok hazîne gider / Bir içim suyı bin hazîne değer" diyerek derhal şehrin ihya edilmesini emretmiş, bu uğurda hiçbir fedakârlıktan sakınmamıştı. Onun Kudüs'e verdiği hizmetleri sizlerle buluşturuyoruz.
Sultan Süleyman'ın emri üzerine, tespit yapmak üzere gelen mimarlar bina yüzeylerinin harap olduğunu ve ahşap zeminlerin köhneleştiğini görüyorlar.
Bakraz Dağı'ndan ahşap temin edilerek deniz yoluyla Kudüs'e taşınıyor ve marangozların bir yıl süren ihtimamlı çalışmaları sonucunda, tüm ahşap yüzeyler yenileniyor.
Anadolu'dan gelen bir üstad eskiyen kurşunları yenileme işine girişiyor. Mevcut kurşunları eritip yeniden levha haline getirerek, pek çok yeri bunlarla yeniliyor.
Harem içerisinde bulunan eski bir toprak yığınının "eski kurşun türabı" olduğunu fark eden usta, o toprağın içerisinden çıkardığı bir kantar kurşun ile kubbelerin örtüsünü tamamlıyor.
Kendisi de iyi bir kuyumcu olduğu bilinen Kanuni'nin şanına yakışacak şekilde altından âlemler işleniyor. Yıldız gibi parlayan âlemler, bayram gecesindeki ayı andıran hilallerle tamamlanıyor. Kırılan camlar renk renk yenileriyle değiştiriliyor, parçalanan mermerler işlenerek yerlerine konuyor.
Yenilenen, tazelenen, süslenen şehrin güvenliği, Kanuni Sultan Süleyman'ın sıradaki meselesi. Her türlü tehlikeden korumak üzere, Kudüs'ün etrafının surla çevrilmesi emrini veren Kanuni, öncelikli olarak da Hz. Süleyman'ın yaptırmış olduğu kadim duvarların kalıntılarının tespit edilerek, yeni yapılacak olan surun bu temeller üzerine inşa edilmesini buyuruyor.
İşe nâzır olarak Halep'te yaşayan Arap ve Acem Defterdarını görevlendirmesini Na'îmî, şu beyitlerle kaleme alıyor:
"Hem o dem itdi şâh-ı cem-mikdar
Bir hıredmendi mâla defterdar
Ola taht-ı yedinde mülk-i 'Arab
Ola mesned-nişini şehr-i Haleb
Âna ısmarlayup didi tekrâr
Varasın Beyt-i Makdis'e zinhar
Âna emr eyledüm ki yapıla sûr
Ola ol da Medîne-veş ma'mûr"
Bulasın çünki ol makâma vuşûl
Cân u dilden idüp bu emri kabul
Sûrı yapmağa ihtimâm idesün
Rûz u şeb ihtimâm-ı tâm idesün
Vardığun gibi sal binaya esâs
Eyleme gayrıya bu emri kıyâs"
Emri alan defterdar, Kudüs'e varır varmaz şehrin etrafını baştan başa geziyor; ancak kadim surdan ne bir eser görebiliyor, ne de bir taşa rastlıyor. Bir iki yerde doldurulmuş eski hendek izleri görerek yaptırdığı ölçümde uzunluğu 3975 metre olarak belirliyor.
Dört bir yana gönderilen nameler ile belirlenen yere temelin kazılması için üstadlar davet ediliyor, Halep, Mısır ve Şam'dan gelenlere şehrin ahalisi de katılarak belirlenen günde surun temeli atılıyor.
Tarihi sur inşaatı hakkında bilgi veren Na'îmî, inşanın 1537-38 yılında başladığını ve dördüncü yılda tamamlandığını belirtiyor. Sura altı kapı yapıldığını söyleyen Na'îmî, bu kapılardan dördünün ismini şöyle sıralıyor: Bâb-ı Amûd, Bâb-ı Halîlü'r Rahmân, Bâb-ı Dâvûd ve Bâb-ı Meryem.