Arama
Kıbrıs Barış Harekatı
307 yıl süren Osmanlı hakimiyetinin ardından stratejik konumu nedeniyle pek çok olaya şahit olan Kıbrıs, 50 sene önce gerçekleşen 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı ile özgürleşti. Ada'da bulunan Türklerin, asırlardır komşusu olan Rumlar tarafından katledildiği, dışlandığı ve ötekileştirildiği 15 senenin sonunda Türkiye, Kıbrıs'a müdahale ederek barışı ve huzuru tesis etti.
🔹 Bu arada harekatın başlamasıyla İstanbul, Ankara, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Çanakkale, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Adana, İçel ve Hatay'da sıkıyönetim ilan edildi. Yunan cuntasının işbaşına getirdiği Nikos Sampson, 22 Temmuz'da cumhurbaşkanlığından istifa etti. Harekatta 3 gün içinde 57 şehit verildi, 184 asker yaralandı.
🔹 Yunanistan'da sivil yönetimin iş başına gelmesinin ardından 25 Temmuz 1974'te Kıbrıs barış görüşmeleri Cenevre'de başladı. Türkiye, Yunanistan'a Kıbrıs'ta federasyon sistemini önerirken Türk Silahlı Kuvvetleri de 26 Temmuz'da Girne'nin 5 Mil Plajı'na asker ve malzeme yardımı için çıkarma yaptı.
🔹 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin çağrısı üzerine ülkemiz, 22 Temmuz saat 17.00'den itibaren harekata son verdi. ABD ve İngiltere Dışişleri aracılığıyla Türkiye ile Yunanistan arasında ateşkes anlaşmasına varıldı. Yunanistan'ın masaya oturması aynı zamanda hain emellerinin de Yapılan harekatla Lefkoşa-Girne kara yolunun denetim altına alınmasıyla Lefkoşa'nın Türk kesiminin denizle bağlantısı sağlandı. Bunun dışında kalan başta Magosa olmak üzere diğer yerleşim bölgelerinde ise Türklerin güvenliği tam olarak sağlanamadı.
🔹 Türk birliklerinin Kıbrıs'ta yerleşim alanları genişlerken 30 Temmuz'da Cenevre'deki görüşmeler sona erdi. Taraflar ateşkesin sürmesini istemesine rağmen 6 Ağustos'ta takviyeli Rum birlikleri, Girne'nin batı kesiminde saldırı başlattı. Saldırıyı püskürten Türk birlikleri, Rumların ateşkese uymaması sonucu Lapta'yı ele geçirdi.
🔹 Taraflar barış koşullarını tekrar görüşmek üzere Cenevre'de ikinci defa bir araya geldi. Görüşmelere Kıbrıs Türk Halkı Lideri Rauf Denktaş ile Kıbrıs Rum Halkı Lideri Glafkos Klerides katıldı.
🔹 Kıbrıs Türklerini temsil eden heyet, adanın yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu, iki kesimli bir federasyon kurularak Türk tarafına yüzde 34 toprak bırakılması gerektiğini belirtti. Rumların ve Yunanistan'ın buna yanaşmaması üzerine 8-13 Ağustos tarihlerindeki konferans sona erdi.
🔹 14 Ağustos tarihinde ikinci harekat başladı. Harekatın amacı Magosa ve Lefke'ye kadar olan bölgelerin, Rum işgalinden kurtarılmasıydı. Birliklerimiz 15 Ağustos'ta Magosa'ya girdi. Batıda ise Lefke yönünde Mitri alındı.
🔹Harekatın son günü, 16 Ağustos'ta Lefke ve Omorfo alındı, yanında da Lefkoşa bombalandı. İlan edilen ateşkes 6 saat sürdü. Rumların açtığı ateşe, Türk birlikleri karşılık verdi. Türk ordusu, ikinci harekatta kısa sürede başarıya ulaştı. Ada'nın neredeyse üçte birlik bölümü iki gün içinde ele geçirildi.
🔹 Kıbrıs'ta kurulan hakimiyetin ardından toplu mezarlar ve insanlık onuruna aykırı eylemler tespit edildi. Ada'nın yüz yıllarca zamandır mukimi olan Türkler, asırlardır komşuları olan Rumlar tarafından katledildi.
🔹 Harekat sonucunda Kıbrıs'ın bugünkü sınırları belirlendi. 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Rauf Denktaş, Federe Devlet ve Meclis Başkanı oldu. 15 Kasım 1983'te ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) kuruluşu dünyaya ilan edildi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı da yine Rauf Denktaş oldu.