Arama
Kıbrıs Barış Harekatı'nın tarihsel arka planı
Kıbrıs Barış Harekatı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs adasına düzenlediği bir askeri operasyon olarak bilinir. Bu harekatın temel amacı, Kıbrıs'taki Türk ve Yunan toplulukları arasındaki artan gerilimi sona erdirmek ve Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamaktı. Kıbrıs Barış Harekatı, adanın tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Harekatın sonuçları uluslararası ilişkilerde dengeleri değiştirdi. Bugün bile Kıbrıs meselesi, bölgede ve uluslararası arenada tartışılan ve çözüm aranan bir konu olmaya devam ediyor. Sizler için bu harekatın arka planını inceledik.
🔷 Kıbrıs'ta yaşayan Türklere karşı saldırıların en büyüğü Aralık 1963 yılında Noel'de gerçekleştirildi. Bu olay, tarihte daha sonra Kanlı Noel olarak anılacaktı. Yüzlerce Türk'ün bir gecede katledilmesi sonucu Türkiye bu duruma kayıtsız kalmadı ve havalanan savaş uçaklarıyla Lefkoşa üzerinde uçarak Rumlara ve onların hamisi olan Yunanistan'a sert bir ültimatom vermiş oldu.
🔷 Ada'da artan gerginlik BM gündemine geldi ve kontrolü sağlamak için çeşitli çalışmalar yapıldı. Ancak Rumlar, BM'ye rağmen Türklere karşı yapılan zulmü daha da arttırdı.
🔷 Rumlar, EOKA terör örgütünün çalışmalarıyla Ada'nın her yerinde adeta Türk avına çıktı ve Türkleri yalnızca Ada'nın %3'lük kısmında yaşamaya kadar ittiler.
🔷 Türkiye, Kıbrıs'taki bu duruma daha fazla kayıtsız kalınamayacağını anlayınca TBMM'den Kıbrıs'a yapılacak müdahale için yetki aldı. Haziran 1964'te Ada'ya müdahale edeceğini duyuran Türkiye'ye ABD Başkanı Lyndon Baines Johnson'dan bir mektup geldi. Bu mektupta Kıbrıs'a yapılması planlanan bu harekattan vazgeçilmesi isteniyordu. Bu durum, müdahaleyi rafa kaldırmış oldu.
🔷 ABD'nin Türkiye'yi Ada'ya yapılacak müdahaleden vazgeçilmesi Rumları daha da alevlemişti. 15 Temmuz 1974'te Albay Nikos Sampson Ada'da kanlı bir darbe yapmış ve en büyük emelleri olan ENOSİS'i yani Kıbrıs'taki Türkleri yok edip Ada'yı Yunanistan'a bağlamayı gerçekleştirmeyi arzuluyordu.
🔷 Kıbrıs, Rumların yaptığı bu darbeyle artık geri dönülemeyecek bir aşamaya gelmişti. Bu darbe, açıkça Ada'daki Türklere karşı büyük bir soykırımın ilk adımıydı.
🔷 Barış ve huzur düsturuyla yolan çıkan Türk askerleri havadan ve denizden Kıbrıs Barış Harekatı'na başlamıştı. Türk askerleri, 20 Temmuz 1974'te sabahın ilk ışıklarıyla Ada'daki Türk Mücahitlerle Rumlara karşı mücadele etti ve tüm dünyaya da garantörlük görevinin gereğini yerine getirdiğini bildirdi.
"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Yunanistan'ın, Kıbrıs'ın uluslararası antlaşmalarla kurulu ve Türk namusunun
teminatı altında bulunan düzenini, 15 Temmuz 1974 günü silahlandırdığı sergerdelerle bozması karşısında
bu sabah şafak vakti vecibeleri yerine getirme görevini büyük Türk ordusuna vermiştir. Milletimize,
insanlığa ve bütün Kıbrıslılara şeref kazandıracak olan çıkartma harekatı tam bir başarı içerisinde
gelişmektedir. Türkler Kıbrıs'a barış için gidiyor. Yalnız Türkler için değil, Rumlar için de barış için."
🔷 Türkiye'nin Ada'ya müdahalesi sonrası Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acilen toplanmış, Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ı davet ederek çözüm çabaları üzerine çalışmıştır.
🔷 Cenevre'de toplanan bu konseyde amacın bir çözüm bulmak olmadığını, kendilerini oyalamak olduğunu anlayan Türkiye, hiç vakit kaybetmeden henüz görüşmeler devam ederken 14 Ağustos 1974'te II. Kıbrıs bölümünü "Ayşe Tatile Çıksın" parolası ile hayata geçirdi.