Arama
Kıbrıs Barış Harekatı'nın tarihsel arka planı
Kıbrıs Barış Harekatı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs adasına düzenlediği bir askeri operasyon olarak bilinir. Bu harekatın temel amacı, Kıbrıs'taki Türk ve Yunan toplulukları arasındaki artan gerilimi sona erdirmek ve Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamaktı. Kıbrıs Barış Harekatı, adanın tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Harekatın sonuçları uluslararası ilişkilerde dengeleri değiştirdi. Bugün bile Kıbrıs meselesi, bölgede ve uluslararası arenada tartışılan ve çözüm aranan bir konu olmaya devam ediyor. Sizler için bu harekatın arka planını inceledik.
🔷 ABD'nin Türkiye'yi Ada'ya yapılacak müdahaleden vazgeçilmesi Rumları daha da alevlemişti. 15 Temmuz 1974'te Albay Nikos Sampson Ada'da kanlı bir darbe yapmış ve en büyük emelleri olan ENOSİS'i yani Kıbrıs'taki Türkleri yok edip Ada'yı Yunanistan'a bağlamayı gerçekleştirmeyi arzuluyordu.
🔷 Kıbrıs, Rumların yaptığı bu darbeyle artık geri dönülemeyecek bir aşamaya gelmişti. Bu darbe, açıkça Ada'daki Türklere karşı büyük bir soykırımın ilk adımıydı.
🔷 Barış ve huzur düsturuyla yolan çıkan Türk askerleri havadan ve denizden Kıbrıs Barış Harekatı'na başlamıştı. Türk askerleri, 20 Temmuz 1974'te sabahın ilk ışıklarıyla Ada'daki Türk Mücahitlerle Rumlara karşı mücadele etti ve tüm dünyaya da garantörlük görevinin gereğini yerine getirdiğini bildirdi.
"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Yunanistan'ın, Kıbrıs'ın uluslararası antlaşmalarla kurulu ve Türk namusunun
teminatı altında bulunan düzenini, 15 Temmuz 1974 günü silahlandırdığı sergerdelerle bozması karşısında
bu sabah şafak vakti vecibeleri yerine getirme görevini büyük Türk ordusuna vermiştir. Milletimize,
insanlığa ve bütün Kıbrıslılara şeref kazandıracak olan çıkartma harekatı tam bir başarı içerisinde
gelişmektedir. Türkler Kıbrıs'a barış için gidiyor. Yalnız Türkler için değil, Rumlar için de barış için."
🔷 Türkiye'nin Ada'ya müdahalesi sonrası Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acilen toplanmış, Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ı davet ederek çözüm çabaları üzerine çalışmıştır.
🔷 Cenevre'de toplanan bu konseyde amacın bir çözüm bulmak olmadığını, kendilerini oyalamak olduğunu anlayan Türkiye, hiç vakit kaybetmeden henüz görüşmeler devam ederken 14 Ağustos 1974'te II. Kıbrıs bölümünü "Ayşe Tatile Çıksın" parolası ile hayata geçirdi.
🔷 Ada'daki Rumlara karşı amansız bir mücadeleye girişen Türk askeri, Rumların zulmüne "dur" dedi. Rumlar, Türk askerinin bu müdahalesi sonrasında işgal ettikleri Türk topraklarından geri çekilmek zorunda kaldılar.
🔷 Türk bölgelerinden geri çekilen Rum milisleri, savunmasız ve silahsız olan onlarca Türk köyünü yakıp-yıkarak çok sayıda masum insanı şehit etti. Özellikle Taşkent, Atlılar, Muratağa, Sandallar köylerinde tamamı çocuk, yaşlı ve kadınların olduğu toplu mezarlar bulundu.
🔷 Kıbrıs Barış Harekatı'nda Türk ordusu 498 asker şehit verdi. Kıbrıs Türk tarafında ise, harekat boyunca 70'i mücahit, 270 kişi şehit oldu. Kıbrıs'taki Türklerin genel olarak verdiği şehit sayısı toplamda 1672 kişi olarak kayıtlara geçti.
🔷 Yüzbaşı Cengiz Topel'in kullandığı F100F jeti Erenköy'deki Türk köylerini içinde bulunduğu Rum yağmasından kurtarmak için bölgede göreve gitmiş; ancak yerden aldığı bir isabet neticesinde jet düşmüştür. Cengiz Topel, paraşütle atlayarak hayatını kurtarmış ancak Rumların eline esir olarak düştü. Rumların korkunç işkencelerine maruz kalarak iskenceyle şehit edildi. Böylece Cengiz Topel, Türkiye Cumhuriyet'inin ilk hava harp şehidi oldu.