Arama
Kösem Sultan’ın İstanbul’da yaptırdığı hayır işleri
Kösem Sultan, Osmanlı tarihinde en etkili olan, devlet yönetiminde etkin rol oynayan sultanlardan biriydi. Kösem Sultan, Osmanlı padişahı I. Ahmed'in eşi olması ile haseki sultan; padişah IV. Murad ve I. İbrahim'in annesi olması vesilesiyle de valide sultandı. Osmanlı tarihinin en güçlü kadın sultanlarından birisi olan Kösem Sultan, aynı zamanda büyük bir servetin de sahibiydi. Peki, Kösem Sultan kimdir? Hem yaşamıyla hem de Osmanlı sarayında benzeri yaşanmamış trajik ölümüyle adından sıkça söz edilen Kösem Sultan'ın İstanbul'da yaptırdığı hayır işlerini derledik.
Büyük bir servete sahip olan Kösem Sultan, Kıbrıs, Midilli, Eğriboz, Zile, Menemen, Gazze, Kilis ve Ezdin'deki paşmaklık ve emlakından yıllık 250 bin riyal veya 20 milyon akçeden fazla gelire sahiptir. İskenderun da has olarak Valide Sultan'a verilmiş, gümrük ve liman vergileri ile çarşıdaki vergiler gelirlerinin bir bölümünü oluşturmuştur.
Bu rakam, 1648'lere gelindiğinde dönemin uleması Karaçelebizade Abdülaziz Efendi tarafından yılda 300 bin kuruş ya da 24 milyon akçeye ulaşmıştır.
Kösem Sultan, kendinden önceki valide sultanların hepsinden fazla has gelirine sahiptir. Öldüğünde yağmalanmış serveti dışında 20 sandık dolusu filorin (altın para) hazineye aktarılmış ve o sıradaki para darlığı giderilmiştir.
Üsküdar'da Çinili Camii, Çinili Hamamı ve yanında sıbyan mektebi, dârülhadis, kütüphane, sebil ve çeşmesini yaptırmıştır.
Anadolukavağı Hisarı içinde mescid, Yavuz Selim'de Valide Medresesi, mescid ve çeşme ile Yenikapı'da çeşme inşa ettirmiştir.
Ayrıca her yıl Kâbe yollarında bulunan fakirlere Surre Alayı ile gönderilmek üzere para vakıfları tahsis etmiştir.
Kösem Sultan'ın başlattığı Çanakkale hisarlarının yapımı Turhan Valide Sultan zamanında tamamlanmıştır.
Kösem Sultan'ın yaptırdığı en gösterişli eseri İstanbul'un çarşılar bölgesindeki Büyük Valide Hanı'dır.
Evliya Çelebi, bu hanı anlatırken merhum Valide Sultan'ın altlı üstlü 300 sağlam hane inşa ettirdiğini ve o dönemde bu handan başka büyük han olmadığını yazmıştır.