Arama
Kur’an’da bahsi geçen peygamberlerin anlatıldığı Ebla tabletleri
1974-75'te yapılan arkeolojik kazılar neticesinde Suriye'nin İdlib bölgesinde yalnızca Asur, Sümer ve Babür uygarlıklarının değil kültür bakımından zengin ve bilinmeyen bir uygarlığın izine daha rastlanıldı: Ebla Krallığı… Bu arkeolojik kazılarda Ebla Krallığı'na ait 20 bin kadar da tablet ortaya çıktı. Peki, bu tabletlerin dünya tarihi açısından önemi ve gizemi neydi? Tabletlerde, Kur'an-ı Kerim'deki hangi peygamberlerin ismi geçiyor ve hangi olaylar yer alıyordu?
📌Suriye'nin başkenti olan Şam ile Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan Ebla Krallığı M.Ö 2500'lü yıllarda hüküm sürmüştü. Ebla "Beyaz Kaya" manasına gelmekteydi.
📌Epey gelişmiş bir medeniyete sahip olan Eblalılar, dönemin önemli kültür ve ticaret merkezi haline gelmişti. Devlet arşivi oluşturacak ve kütüphaneler kuracak yetkinliğe sahiptiler. İşte bu krallık döneminden kalan tabletler henüz çok yeni sayılabilecek bir zamanda gün yüzüne çıktı.
Peki bu tarihi hadise nasıl yaşandı?
Ebla tabletlerinin bulunma hikayesi
🔍Avrupa'nın en eski üniversitelerinden olan Roma'daki La Sapienza'da görevli Paolo Matthiae adında 24 yaşındaki genç bir arkeolog, 1963'te Suriyeliler'den İdib'de kazı yapma izni aldı.
🔍Şehrin dışında, Halep'in 55 kilometre kadar güneydoğusunda bulunan "Tel Mardih"i kazmaya başladı.
🔍Matthiae'nin Tel Mardih'te bulmaya başladığı eserler, dünyanın eski kültürlerinden birini, medeniyet tarihini baştan aşağı değiştirecek ve bölgede sadece Sümer, Babil ve Asur uygarlıklarının değil, "Ebla" adında kültür bakımından zengin ve renkli bir başka uygarlığın da yaşamış olduğunu ortaya çıkartacaktı!
🔍Genç arkeolog kazılara devam ettikçe Ebla'nın sırrı yavaş yavaş kendisini açığa çıkarmaya başladı. Bölgede milâttan önce 2500'den itibaren genişlemeye ve güçlenmeye başlamış bir krallık yaşamıştı, 900 sene gibi uzun bir müddet bölgenin hakim gücü olmuş ve Hititler tarafından ortadan kaldırılmıştı.
🔍Matthiae, bölgede yaptığı kazılarda Ebla Krallığı'nın 20 bin civarında tabletten oluşan arşivini bulmuştu. Bu arşiv, aynı zamanda diğer arkeoloji uzmanlarının üç bin yıldan beri bildikleri bütün çivi yazılı metinlerin çok daha fazlasıydı.
Farklı dile ait olan bu tabletler nasıl çözümlendi?
🔍Tabletlerdeki yazılarda iki dil ortaya çıkmıştı, Ebla diline fonetik yani ses olarak temsil eden Sümerce ve daha önce bilinmeyen bir dil kullanılan Sümer çivi yazısı…
🔍Tabletler hakkında bilgilere ulaşabilmek için öncelikle Ebla dili üzerinde çalışılması gerekiyordu.