Arama
Kutsal toprakları yeşerten devlet: Osmanlı
Kutsal toprakların üzerine büyük bir hassasiyetle titreyen Osmanlılar Mekke, Medine ve Cidde sancaklarından oluşan Hicaz topraklarını idaresine aldıktan sonra vilayet haline getirmişti. Burada pek çok proje geliştiren ecdad, son olarak ll. Abdülhamid devrinde Hicaz demiryolunu açarak bölgeye ulaşımı sağladı. İlk deniz suyu arıtma tesisleri de bu beldede kurulmuştu.
➤ Osmanlı hakimiyetine girmesiyle birlikte Mekke'de fiziki plana sadık kalınarak Harem-i Şerif merkezli sosyal ve kültürel nitelikte inşa edilen yapılarla İslam'ın doğduğu şehir bambaşka bir görünüm kazandı.
➤ Sadece bu faaliyetleri ile sınırlı kalmayan Osmanlı Mekke'yi korumak için surların görevini tamamlayacak Ecyad, Fülfül ve Hind kalelerini inşa etti.
📌 Bilgi Notu:
Ecyad Kalesi, 2001'de yerine döneminin en yüksek yapısı pozisyonuna geçecek Mekke Tower'ın yapılma kararı alınmasıyla yıkılmıştır.
➤ Cihan imparatorluğunun Mekke'de gerçekleştirdiği bu faaliyetler ile bölge fiziki açıdan Osmanlı medeniyetinin unsurlarının canlı bir merkezi haline geldi.
➤ Padişahlar, hanedan mensupları ve diğer ileri gelenler şehirde mescitler, medreseler, tekkeler, zaviyeler, ribatlar, misafirhaneler, imaretler, hastaneler, sıhhiye idareleri ve sebiller gibi çok çeşitli yapılar yaptırdı.
➤ Büyük seyyah Evliya Çelebi, Seyahatnamesi'nde 17. yüzyılda Mekke'de iki umumi hamamın bulunduğunu ve ilk çağlardan beri şehirde darüşşifaların yer aldığını belirtir.
➤ Osmanlı Devleti Hicaz'da ilk olarak Peygamber Efendimiz'in (SAV) dünyaya teşrif ettiği ev olmak üzere, hamamları, hastaneleri ve İslâm'ın ilk döneminden kalan mekanları restore ederek muhafaza eder.
Mim Kemal Öke'nin 'Kutsal Topraklarda Casuslar Savaşı' eserinden alıntılar
➤ Mekke'de idari birimler de inşa ettiren Osmanlı, 1860'ta yapımını başlattığı Mecidiye Hükümet Konağı'nı Sultan İkinci Abdülhamid döneminde bitirmeye muvaffak olur.
➤ Ardından Safa Tepesi dolaylarında karakol, kışla, gasilhane, revir, karakol, misafirhane ve postane gibi yapılarla Mekke'nin sivil ve resmi imarı da tamamlanır.
➤ 1850'den itibaren istikrarlı bir şekilde devam eden faaliyetler kutsal topraklarda hükümetin varlığını ve gücünü istikrarlı şekilde artırdı.
➤ Ancak ll. Abdülhamid'i tahttan indiren İttihat Terakki'nin uyguladığı yanlış politikalar ve Osmanlı Devleti'ni sürüklediği vahim nokta Mekke'deki hakimiyetini azalttı.
📌 Bilgi Notu:
Birinci Dünya Savaşı sonrasında Hicaz bölgesinde yaklaşık dört asır devam eden Osmanlı hakimiyeti 10 Ocak 1919'da fiilen sona ermiş oldu.
İstanbul'un su sıkıntısına Sultan Abdülhamid nasıl müdahale etti?