Arama
ll. Abdülhamid’in Orta Doğu’ya attığı düğüm: Petrol
20. yüzyılda makine teknolojisinin yaygınlaşması ile sıvı enerjide temel yakıt olarak petrole olan ihtiyaç dünya üzerinde had safhaya ulaşmıştı. Gelişmiş sanayilerini beslemek ve daha da ileriye taşımak için emperyalist ülkeler o dönemde Osmanlı hakimiyetinde bulunan petrolün ana vatanı Mezopotamya topraklarına gözlerini dikmişlerdi. Durumun vahametinin farkında olan Sultan ll. Abdülhamid Han bölgeyi büyük bir koz olarak elinde tutmuş, stratejik hamleleri ve ince hesapları ile büyük oyunu yönetmiş idi.
🔸 Sultan II. Abdülhamid, Musul'daki petrollere dair en ince bilgileri bölgeye gönderdiği araştırmacıları sayesinde öğrenmesinin ardından, çeşitli şirketlere petrolün çıkarılması ve değerlendirilmesi için imtiyaz verir.
🔸 Ulu Hakan esas gelirin Hazine-i Hassa'ya aktarılmasını sağlarken, İngiltere, Almanya ve Fransa'yı bölgedeki stratejik hamleleriyle birbiriyle çatışma ortamına düşürüyordu.
🔸 ll. Abdülhamit görünürde Batılı devletlerle petrol üzerinden iyi ilişkiler kuruyor fakat oyunun arka planında geliri Hazine-i Hassa'ya ustalıkla aktarmayı başarıyordu.
🔸 Petrol, emperyalist güçlerin hırsla atıldıkları bir yem olarak, hem nihayet yakınında oldukları hem de tamam itibariyle elde edemedikleri bir düğüme dönüşüyordu.
🔸 Sultan II. Abdülhamid'in Orta Doğu'daki bu petrollerle alakalı izlediği politika oldukça netti. "Hasta adam" olan Osmanlı'yı ayakta tutabilecek bir denge politikasını burada kurabilmişti.
🔸 Petrolü, Osmanlı Devleti'ni parçalama çabasında olan büyük ülkelerin birbirleriyle çelişen çıkar ve ihtiraslarının bulunduğu bir ortamda Osmanlı'ya karşı frenleyici bir etken olarak kullanıyordu.
🔸 Kıyasıya bir petrol mücadelesine sahne olan 20. yüzyılın ilk yılları, II. Abdülhamid'in saltanatının da sona doğru yaklaştığı yıllardı.
🔸 Bölgede uzun yıllar işe yarayan denge politikası belki de Sultan II. Abdülhamid'i tüketmişti. Ulu Hakan'ın tahttan indirilmesinin ardından Mezopotomya'da sular hiç durulmadı. Musul elimizdeki zenginliği kaybettiğimiz, gönlümüzde ve zihnimizde yetim bir coğrafyaya dönüştü.