Arama
Maddeler ile Osmanlı’nın istihbarat birliği: Akıncılar
Akıncılar, savaş sırasında asıl ordudan birkaç günlük mesafede önde gider, gittiği noktalarda istihbarat toplar, ordunun geçeceği yol, köprü ve geçit gibi yerleri güvenlik altına alırlardı. Sınır güvenliğinin sağlanması ve Osmanlı'nın batı yönlü ilerleyişinde büyük rol oynayan Akıncılar hakkında merak edilenleri derledik.
Akıncılar, Mihallı, Turhanlı, Evrenos-oğlu, Malkoç-oğlu akıncıları gibi mensubu bulundukları akıncı kumandanlarının isimleriyle anılırlardı. Akıncı olabilmek için genç, güçlü ve "ehl-i hâl ve'l-akt" olmak gerekirdi. Bunun için de köy imamı veya kethüdasını ya da güvenilir birisini kefil göstermek icap ederdi.
Osmanlı Devleti'nin sınır güvenliğinden Akıncılar sorumluydu. Ayrıca yaşadıkları uçlarda düşman ülkeye akınlar düzenleyerek maddî ve manevî olarak çökertme, sindirme, göçe zorlama; ordu sefere giderken öncülük (veya keşif); dönerken de art güvenliğini sağlamak; savaşılan ülkeye yardım gönderebilecek ülkelere akınlar düzenleyerek meşgul etmek; meydan savaşlarında gerekiyorsa muharebeye katılmak; savaşılan ülkenin geçit, kule ve garnizonlarının bağlantılarını tutmak gibi önemli görevleri vardı.
Bütün ihtiyaç ve -kılıç, kalkan, ok, yay, mızrak, gürz, pala ve zırh gibiteçhizatlarını mensubu oldukları kumandan vasıtasıyla yaşadıkları bölgelerden veya akınlardan çıkarırlardı.
Akıncıların sayısı; Sultan Orhan zamanında 2000, Birinci Kosova Savaşı sırasında 20.000, Kanunî Sultan Süleyman'ın Budin ve Avusturya seferlerinde sadece Mihallı Akıncılarının sayısının 50.000, 1559 yılında yapılan bir sayımda Mora'daki Turhanlı akıncılarının da 7000, Akıncıların sonunu getiren 1595 yılındaki Yergöğü Köprüsü hadisesi sırasında 50.000 kişi civarında oldukları kayıtlara yansımıştır. Bu hâdiseden otuz yıl sonra, yâni 1625 yılında sayıları 2 ile 3 binlere düştüğü görülmüştür.
Akıncı beyi her ne kadar merkez tarafından tayin edilse de akıncılık zamanla babadan oğula kalan bir miras haline geldi. Bu önemi kumandanlık görevinin uzun süre Mihal Evrenos, Turhan ve Malkoçoğlu gibi ünlü akıncı ailelerinde kalmış olması bu mirasın diğer nesilleri aktarıldığının örneğidir.