Arama
Mekke’yi ihya eden Kusay bin Kilab
Kusay bin Kilab, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in dördüncü kuşaktan dedesiydi. Gurbette büyümüş; daha sonra Mekke'ye, kabilesinin yanına dönerek kendine seçkin bir yer edinmişti. Kusay, Kâbe'ye ve Mekke'ye büyük hizmetler sağlamış, bu mukaddes şehri ihya etmişti. Hacerülesved'i yerine yerleştiren, Kâbe'nin zarar görmemesi için tavan inşa eden, hacılar için su kuyuları ve havuzları yapan ve göçebe halkın Mekke'de yerleşik düzene geçmesini sağlayarak şehirleşmenin temellerini atan Kusay'ın ta kendisiydi…
Ebtah'ta yapılan savaşta her iki taraftan birçok kişi ölmüş, sonunda Ya'mer b. Avf'ın hakemliğine başvurulmuş, Ya'mer de Kusayy'ın lehine karar vermiştir. Böylece Mekke'de hâkimiyet Kusayy'ın şahsında Kureyş kabilesine geçti.
Kusay, Mekke dışında yaşayan Kureyş kabilesinin kollarını birleştirerek Mekke'ye yerleştirdi. Kureyş'in Mekke ve civarındaki hâkimiyetini güçlendirdi. Bu sebeple kendisine "mücemmi" (birleştirici) denilmiştir.
Kâbe'yi tamir ederek hac menâsikini düzenleyen Kusay, Cürhümlüler'in yerinden söküp gömdükleri Hacerülesved'i Kâbe'deki yerine koydu.
440 yılında Kâbe'nin kuzeyine, tavafa başlanan yerin arka tarafına önemli meselelerin görüşülüp karara bağlandığı Dârünnedve denilen toplantı yerini yaptırdı.
Kâbe ve Mekke ile ilgili olan kıyâde, livâ, hicâbe, nedve, sikāye ve rifâde hizmetlerinin tamamını elinde topladı.
Mekke'ye gelen hacılara verdiği hizmetin karşılığı olarak Kureyş'ten yıllık vergi aldı. Mekke'de çeşitli su kuyuları açtırdı.
Kâbe'nin etrafına deriden yapılmış havuzlar koyarak hacıların su ihtiyacını karşıladı. Hacla ilgili takvim işlerini Kinâne kabilesine bırakıp diğer kabilelerin de Mekke'ye bağlılığını sağladı.
Hanımının akrabası olmaları dolayısıyla bazı görevleri de Huzâalılar'a verdi.
Vefat etmeden önce Kâbe'nin bakımını ve anahtarlarını muhafaza göreviyle sikāye, rifâde ve livâ görevlerini oğlu Abdüddâr'a bırakan Kusay yaklaşık 480'de ölmüş ve Hacûn'a defnedilmiştir. Kabri zamanla bir ziyaretgâh haline gelmiştir.
Kureyş kabilesi onun ölümünden sonra da koyduğu prensiplere uymayı sürdürmüştür. Kusayy'ın Mekke'nin kurucusu olduğuna dair bir görüş varsa da Mekke'nin Kusay'dan önce de mevcut olduğu bilinmektedir.