Arama
Mimar Sinan'ın eserleri depreme nasıl dayanıyor?
Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen iki büyük depremin ardından inşaat, mimari üzerine düşünceler ve tartışmalar başladı. Geçirdiği yüzyıllara ve depremlere rağmen tarihi yapıların nasıl ayakta kaldığı bir kez daha düşünüldü. Bu anlamda akla gelen ilk isim olan Mimar Sinan'ın eserlerinde kullandığı teknikleri sizler için araştırdık...
🔷 48 yaşındayken katıldığı Karabuğdan seferi sırasında Prut Irmağı üstüne 13 günde yaptığı sağlam köprüyle dikkatleri üzerine çekti. Sarayda mimariden sorumlu kişi olan mimarbaşının vefat etmesiyle Sinan 50 yaşında sarayın başmimarı oldu.
🔷 Bu tarihten sonra 400 yüzden fazla eser inşa etti. Köprü, han, hamam, cami, külliye vb. türde yaptığı eserler asırlardır ayakta kalmayı başardı. Eserlerinde kullandığı teknikleri tek tek inceleyeceğiz.
Mimar Sinan'ın çıraklıktan kalfalığa geçiş eseri: Şehzadebaşı
Temel ve zemin
🔷 Usta mimar zemine çok önem veriyor, sağlam bir temel atmadan hiçbir eserin inşasına başlamıyordu. Örneğin devasa eseri Süleymaniye Camii'nin sadece temeli için 2 yıldan fazla süren çalışmalar yaptırdı.
🔷 Dünyada ilk kez Mimar Sinan'ın kullandığı "kazık temel tekniği" Süleymaniye Camii'nde görüldü. Sinan, önce zemini açtırdı ve 5-6 metre aşağıdaki kayalıklara ulaştı. Ardından zemine 30 binden fazla kazıklar çaktırıp kayalar yığarak toprağı iki yıl boyunca metrekare başına 10 ila 15 tonluk bir basınca maruz bıraktı.
🔷 Bu basınç, Süleymaniye'nin oluşturacağı basıncın iki katı idi. Koca Sinan böylelikle zemine uygulayacağı kuvvetten daha fazlasını test ederek zemini ölçtü. 2 yıl boyunca sürdürdüğü basınç ile birlikte zeminin yükü daha rahat taşımasını sağladı.
🔷 Mimar Sinan'ın kullandığı kazık temel tekniği Süleymaniye'den 450 yıl sonra yapılan dünyanın ilk yedi yıldızlı oteli olan Burj-Al Arab'ın inşasında kullanıldı. Dubai'nin yumuşak ve kumlu zemini için kullanılan kazık temel tekniği, Sinan'ın dehasını bir kez daha gösterdi.
Tahliye kanalları
🔷 Mimar Sinan, inşa ettiği eserlerin su almasını önlemek için özel tahliye kanalları yaptırdı. Bunun nedeni yapının yağmur ve yer altı sularını almayarak temelinin çürümesini engellemekti.
🔷 Usta mimar, tahliye kanalları ile hem havalandırma hem de suların yapıdan uzak kalmasını sağlıyordu. Böylelikle binanın temelinin kuru kalmasını sağlayarak yüzyıllar boyunca ayakta kalacak eserler inşa etti.
Horasan harcı
🔷 Mimar Sinan'ın eserlerinde kullandığı özel Horasan harcı büyük önem taşıyordu. Temel dolgu malzemesi olan özel karışım, baskı altında sertleşen, sallantıda ise esneyen bir yapıya sahipti.
🔷 Kil ve kum karışımından elde edilen harç, Mimar Sinan'ın özel olarak devekuşu yumurtasının akını ve soğan eklemesiyle farklı bir hale geldi. Yapılan araştırmalarla Sinan'ın bu özel eklemeleriyle Horasan harcının iki kat daha dayanıklı hale geldiği tespit edildi.