Arama
İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi?
600 yıldan fazla bir süre dünyanın en önemli coğrafyasında hakimiyet kuran ve üç büyük imparatorluktan biri olan Osmanlı İmparatorluğu bugünkü dünyanın oluşmasındaki en önemli aktörler arasındadır. Osmanlı'nın bugünkü dünyanın Kafkasya, Balkanlar ve Ortadoğu gibi en problemli üç bölgesinin de içinde olduğu çok geniş topraklar üzerinde asırlardır süren hâkimiyetinin günümüze tesiri çok büyüktür. Osmanlıların izlediği siyasi ve dini politikalar günümüz modern dünyasının şekillenmesinde önemli rol oynadı. Peki, İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi? Osmanlı'nın Afrika'daki rolü neydi?
"Padişahın yüce katına arzuhal ilam olunur.
Saadetlü padişahım hazretleri sağ olsun
Devletlü ve saadetli, âlemin sığındığı padişah hazretlerinin yüce katlarına kullarının arzı budur ki, İngiltere Kraliçesi ile zat-ı şahaneleri arasında mukaddes bir sulhun vücut bulması hususunda Büyük Tanrı bu kulunuzu başlıca vasıta seçmek lütfunda bulunmuştu. Bendeniz dokuz yıl önce bu görevi sadıkane bir tarzda ve isteyerek ifade ettim ki, hususuyla sat-ı şahanelerine bahşedilen kudret ve kuvvet vasıtasıyla bizim müşterek düşmanımız olan bütün putperestleri imha edeceklerini ummuştum. Zira efendim o zamanlar bütün putperestlerin başı olan İspanya Kralı ile tam bir sulh içerisinde yaşamaktayken zat-ı şahanelerinin danışmanları, şayet Kraliçe o taraftan İspanya kralına karşı harbe başlarda, Osmanlı padişahının da bu taraftan harekete geçeceğine dair mukaddesat üzerine yemin ederek siz vermiş olduklarından, bendeniz efendim kraliçe nezdinde o kadar rica ve niyazda bulundum ki, efendim İspanya ile eskiden beri devam eden sulha son vererek ona karşı karadan ve denizden kesin bir harbe başladı.
İşte şimdi savaş efendim için iyi bir şekilde üç yıldan beri devam edip gidiyor. İspanyol Kralı gerçi kendisi için müsait olmayan şartlarda defalarca sulh ricasında bulunduysa da Kraliçemiz hiçbir zaman buna yanaşmadı. Çünkü bendeniz zat-ı şahanelerinin evvelki vaatleri gereğince müthiş kuvvetlerinizi geciktirmeden İspanyol'a karşı hazırlamakta olduğunuzu, fırsat düştükçe de mektuplarımda bildirerek, barış antlaşması imzalamaktan vazgeçirmeye çalıştım. Fakat şimdi ise efendim bu kadar uzun bir süre sizin harekete geçmenizi bekledikten sonra, nihayet bana karşı itimadı sarsıldı. Zira zat-ı şahanelerinin tarafımdan iddia edilen hususları gerçekleştirmek niyetinde olmadığı tarzında efendime benim aleyhimde söz söyleyecek birçok düşmanım vardır. Bundan dolayı buradan geri çağrılmam hakkında mektubun gelmesini her ab beklemekteyim. Geri dönünce de kafamın kesileceğini tahmin ediyorum. Zat-ı şahanelerine yapmış olduğum bu kadar hizmet ve fedakârlığın mükafatı karşılığında kellem gidecek.
Büyük Tanrının adıyla masum kulunuza acımanız için yalvarıyorum eğer bu putpereste karşı var kuvvetinizi göndermek niyetinde değilseniz, ona zarar vermek üzere hiç olmazda 60 veya 80 kadırga gönderseniz. Bu gemileri İspanyol Kralı'nın efendime karşı savaşmak için mutat garnizon kuvvetlerini çekerek boş bırakacağı yere gönderirsiniz. Buralarda asker bulunmayacağı için bu bölgeleri tahrip etmek ve devletiniz katmak kolay olacaktır. Zat-ı şahanelerinizin şan ve şerefleri ve memleketinizin büyümesi namına bunu dikkate almanızı istirham ederim.
…
İngiltere Elçisi
Hollanda'nın bir elet olarak tarih sahnesine çıkması oldukça geç bir tarihtedir. Hollandalılar, 16. Yüzyılın sonlarında Habsburgların Batı kolu olan İspanya Krallığı'na karşı isyan ettiler. İsyanın başını çeken Oranje Prensi William, ilk çarpışmalarda İspanyol ordusunun komutanı Alva Dükü'nün üstünlüğü karşısında kuvvetlerini Flandr topraklarından çekip, Almanya'ya kaçtı. İspanyollara karşı mücadele planları yaparken, dışarıdan desteğin gerekli olduğunun farkındaydı. Fransız Protestanları olan Huguenotların ileri gelenleriyle ve Alman prenslerle temaslarını sıklaştırdı. Ancak temasa geçtiği prensliklerin hiçbirisi o dönemin en büyük iki imparatorluğundan biri olan Habsburgları durdurmaya yeterli değildi. Bu yüzden farklı bir dinden olmasına rağmen daha önce Habsburglara karşı Fransa ve İngiltere'ye yardım eden Osmanlı'ya müracaat etti.
Ümit Burnu'nun keşfinden sonra Portekizliler, Hint Okyanusu'nda hâkimiyet kurmuşlardı. Memluk Devleti, Cidde'ye çıkarak Mekke ve Medine'yi tehdit eden Portekizlilerin işleyişini durduramıyordu. Hindistan'dan mal akışı da Portekizliler sebebiyle azalmıştı. Bu durum Mısır'ın zenginliğinin sona ermesi demekti. Memluklüler, deniz gücü bakımından zayıf oldukları için Osmanlılardan yardım istediler. II. Bayezid'in son dönemlerinde bir filo gönderildi. Daha sonraki yıllarda artan Portekiz tehdidi İslamiyet'in iki mukaddes şehri olan Mekke ve Medine'yi tehdit etmeye başladı. Mekke şerifleri Osmanlılardan yardım istemeye kalktılarsa da Memluk idaresi bunu engelledi. Memluk idarecilerinin, Portekizliler yüzünden azalan devlet gelirlerini artırmak için ek vergiler ihdası ülkede karışıklığa yol açtı.